Корпоративтік басқару жүйесі
Компанияның корпоративтік басқару жүйесі тиісті бақылау мен басқаруды, ұзақ мерзімді құнның өсуін және тұрақты дамуды қамтамасыз етуге бағытталған. Корпоративтік басқарудың негізгі принциптері үш құрамдас бөлікке негізделген: тиімділік, жеделдік және ашықтық. Компания акционерлердің құқықтары мен барлық мүдделі тараптардың мүдделерін сақтай отырып, корпоративтік басқару жүйесін жетілдіруді жалғастыруда.

«ҚАЗАТОМӨНЕРКӘСІП» ҰАК» АҚ КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ ҚҰРЫЛЫМЫ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ корпоративтік басқару саласындағы негізгі саясаты

76 2019 жылғы 19 мамырдағы, 2021 жылғы 20 мамырдағы және 2023 жылғы 25 мамырдағы АЖЖ шешімдерімен енгізілген өзгерістер мен толықтырулар.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма төрағасы
Корпоративтік басқару кодексі
Компанияның Корпоративтік басқару кодексі Қазақстан Республикасының заңнамасына, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ ішкі құжаттарына және «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ трансформациялау бағдарламасына сәйкес әзірленді. Ол Қазақстанда да, шетелде де қабылданған корпоративтік басқару практикасын ескереді және компаниядағы корпоративтік басқару жүйесінің негізінде жатқан қағидаттарды бекітеді.
Қазатомөнеркәсіп өзінің корпоративтік басқару жүйесінің ірі қор биржаларында қолданылатын негізгі қағидаларға, сондай-ақ Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) қағидаттары сияқты корпоративтік басқарудың негізгі әлемдік стандарттарына сәйкестігін растай алады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023.07.23 жылғы №590 қаулысымен «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексі жаңа редакцияда бекітілгенін ескере отырып, 2024 жылы Қоғамның корпоративтік басқару кодексін жаңарту жоспарлануда.
КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ КОДЕКСІН САҚТАУ
Корпоративтік хатшы қызметі Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес Компанияда 2023 жылға арналған Кодексінің қағидаттары мен ережелерінің сақталуына талдау жүргізді. Жүргізілген талдау нәтижелеріне77 сәйкес, Компанияда Кодекс ережелерінің 89,3%-ы сақталады, Кодекс ережелерінің тағы 0,6%-ы ішінара сақталады, ал Кодекс ережелерінің 10,1%-ы Компанияға қолданылмайды.
Корпоративтік басқару кодексін сақтау

AIX КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ ҚАҒИДАТТАРЫН САҚТАУ
AIX биржасы акцияларында баға белгіленетін компаниялар үшін корпоративтік басқарудың жалпы қағидаттарын белгілейді. Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексі көп жағдайда осы қағидаттарға сәйкес келеді. Бұдан басқа Компанияның Корпоративтік басқару кодексінде «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ мақсаттары мен болжамдарының сақталуын қамтамасыз ететін белгілі бір ережелер бар. Топтың негізгі қызметі шегінен шығатын қызметімен байланысты кез келген бастамалары тәуелсіз директор басқаратын Директорлар кеңесінің қарауына және тексеруіне жатады.
KASE КОРПОРАТИВТІК БАСҚАРУ ҚАҒИДАТТАРЫН САҚТАУ
KASE биржасы 2013 жылы акциялары мен облигациялары KASE листингінде тұрған Компаниялаарға өзінің корпоративтік басқару деңгейін бағалауға мүмкіндік бере отырып, Халықаралық Қаржы Корпорациясының (IFC) корпоративтік басқарудың бағалау картасын бейімдеді. Алты санат бойынша бағалау жүргізілген кезде, Компания көпшілік жағдайда бағалау картасымен белгіленген өлшемдерге сәйкес келеді.
Компанияның корпоративтік басқару Кодексі мен Ұлыбританияның корпоративтік басқару кодексінің ережелері арасындағы айырмашылықтар78
Ұлыбританияның корпоративтік басқару кодексі | «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Корпоративтік басқару кодексі |
---|---|
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексінің ережелеріне сәйкес, егер акционерлердің 20 пайызы немесе одан да көп бөлігі Директорлар кеңесінің қабылданған шешіміне қатысты ұсынымдарына «қарсы» болса, компания дауыс беру нәтижелерін жариялау кезінде акционерлердің мұндай дауыс беруінің себептерін түсіну үшін қандай қадамдар жасағысы келетіні туралы түсініктеме беруге міндетті. Акционерлердің көзқарастары мен қабылданған шаралар туралы жаңартылған ақпарат акционерлер жиналысы өткізілгеннен кейін 6 айдан кешіктірілмей жариялануы тиіс. Директорлар кеңесі Компанияның жылдық есебінде және акционерлердің пікірлері қабылданған шешімдерге қандай әсер еткенін талқылай отырып, акционерлер жиналысының ұсынылған шешімдеріне түсіндірме жазбаларда (егер қолданылатын болса) жалпы қорытындыларды көрсетуге міндетті. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексі Директорлар кеңесі төрағасының Директорлар кеңесі мүшелері, ірі акционерлер және Компанияның атқарушы органы арасында сындарлы сұхбат құру жөніндегі міндетін көздейді. Бұдан басқа, компания акционерлерінің жалпы жиналысының төрағасы акционерлер отырыс барысында өз сұрақтарына тікелей жауап алуына ұмтылуы тиіс. Егер сұрақтардың күрделілігі оларға бірден жауап беруге мүмкіндік бермесе, қойылған сұрақтарға жауаптар Акционерлердің жалпы жиналысы аяқталғаннан кейін қысқа мерзімде жазбаша түрде берілуі тиіс. Сонымен қатар, Компанияның ірі акционерлері даму стратегиясының мәселелерін талқылау, атқарушы органның бірінші басшысын таңдау және Компанияның ұзақ мерзімді құнының өсуіне және тұрақты дамуына әсер ететін басқа аспектілерді талқылау үшін Директорлар кеңесінің төрағасымен және мүшелерімен кездесулер өткізу мүмкіндігіне ие. Мұндай кездесулерді өткізу алдын ала жоспарланады және бекітілген рәсімдерге сәйкес өткізіледі. |
Ұлыбританияның корпоративтік басқару кодексі атқарушы емес директорлар Компанияның атқарушы органының мүшелерін тағайындау және жұмыстан шығару процесінде шешуші рөл атқаруы керек деп көздейді. Олар менеджмент пен жеке атқарушы директорлардың қызметіне мұқият талдау мен бақылауды жүзеге асыруға, олардың жұмысын компанияның белгіленген мақсаттарымен салыстыруға міндетті. Төраға атқарушы емес директорлардың кездесулерін атқарушы директорлардың қатысуынсыз өткізуге тиіс. | Қазатомөнеркәсіптің корпоративтік басқару кодексі Компанияның бірінші басшысы лауазымына кандидатураны Қазақстан Республикасының Президентімен немесе Президент Әкімшілігімен (Компания Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітілген тиісті тізімге енгізілген болса), «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Басқармасымен, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Директорлар кеңесінің тағайындаулары мен сыйақылары жөніндегі Комитетімен және «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Директорлар кеңесінің төрағасымен міндетті түрде келісуді көздейді. |
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексі тағайындаулар мен сыйақылар жөніндегі комитеттің, сондай-ақ Компанияның Директорлар кеңесінің аудит жөніндегі комитетінің негізгі функцияларын сипаттайды. Сондай-ақ компанияның жылдық есебіне осы комитеттердің негізгі қызметінің сипаттамасын және олардың аспектілерін енгізудің маңыздылығы атап өтіледі. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексінде мұндай талаптар жоқ. |
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес Компанияның Директорлар кеңесінің төрағасы аудит жөніндегі комитеттің мүшесі бола алмайды. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексінде мұндай талаптар жоқ. |
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес жылдық және жартыжылдық қаржылық есептілікте Компанияның Директорлар кеңесінің қаржылық есептілікті жасау кезінде қолданылатын бухгалтерлік есеп тәсілдерінің қолайлылығына қатысты ұстанымын көрсету, сондай-ақ компанияның қаржылық есептілік бекітілген күннен бастап 12 ай ішінде осындай қызметті жалғастыру қабілетіне қатысты кез келген елеулі күмәндарды анықтау қажет. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексінде мұндай талаптар жоқ. |
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес сыйақы комитеті сыйақы бойынша кеңесшіні таңдауға жауапты. Жылдық есепте кеңесшінің атыжөні және компаниямен немесе жеке директорлармен кез келген басқа байланыстар туралы айтылуы керек. Үшінші тұлғалардың сыртқы ұсынымдарын бағалау және атқарушы директорлар мен аға менеджменттің пікірін алу кезінде сыртқы кеңесшінің пікірінің тәуелсіздігі ескерілуі тиіс. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексінде мұндай талаптар жоқ. |
Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексінде атқарушы директорлардың компания акцияларын ұзақ мерзімді иеленуін талап ететін ұзақ мерзімді сыйақы жүйесі қарастырылған. Сондай-ақ компания директорларымен жасалатын келісімшарттардың мерзімдеріне қатысты нақтылау белгіленеді. | Қазатомөнеркәсіптің Корпоративтік басқару кодексінде мұндай талаптар жоқ. |
78 Айырмашылықтар Компанияның корпоративтік басқару Кодексі мен Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексінің мазмұнын тура салыстыру негізінде белгіленеді, бірақ іс жүзінде Ұлыбритания кодексінің нормаларын толық сақтамауды білдірмейді.
Акционерлердің жалпы жиналысы
Компания барлық акционерлерге, соның ішінде миноритарлық акционерлерге, олардың акционерлік капиталдағы үлесіне қарамастан бірдей қарайды және барлық акционерлерге бірдей тәртіпте ақпарат береді.
Акционерлердің жалпы жиналысы – Компанияның жоғары басқару органы. 2023 жылғы 3 ақпан күні Компания акционерлерінің сырттай кезектен тыс Жалпы жиналысы өткізілді, оны Компанияның Директорлар кеңесі «Самұрық-Қазына» АҚ ірі акционерінің бастамасымен шақырды. Жиналыстың күн тәртібіндегі жалғыз мәселе «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы туралы» мәселе болды.
2023 жылғы 25 мамырда Компанияның директорлар кеңесінің бастамасымен Компанияның Директорлар Кеңесі шақырған Компания акционерлерінің сырттай жылдық Жалпы жиналысы өткізілді. Күн тәртібінде келесі мәселелер қарастырылды:
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2022 жылға аудиттелген жылдық қаржылық есептілігін (шоғырландырылған және жеке) бекіту туралы.
- 2022 жылғы шоғырландырылған таза табысты бөлу тәртібін бекіту туралы, жай акциялар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау және бір жай акцияға шаққандағы дивиденд мөлшерін бекіту туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ және оның лауазымды тұлғаларының әрекеттеріне акционерлердің өтініштері және оларды қарау қорытындылары туралы ақпарат.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқарма мүшелеріне сыйақы мөлшері мен құрамы туралы ақпарат.
- Нәтижесінде оның табиғи уран концентраттарын сатып алу-сату жөніндегі ұзақ мерзімді келісімшарты және «CNNC Overseas Limited» компаниясымен табиғи уранды сатып алу-сату жөніндегі өзге де мәмілелерді қоса алғанда, активтерінің жалпы баланстық құнының елу пайызынан астамын сатып алу немесе иеліктен алу жүзеге асырылатын мәміле туралы шешім қабылданған күніне нәтижесінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ активтерінің баланстық құнының жалпы мөлшерінен елу пайыздан асатын мүлікті сатып алатын немесе иеліктен алатын (сатып алуы немесе иеліктен алуы мүмкін) «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның ірі мәміле жасасу туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы туралы.
2023 жылғы 21 маусымда Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысы өтті, оны Компанияның Директорлар кеңесі «Самұрық-Қазына» АҚ ірі акционерінің бастамасымен шақырды. Жиналыстың күн тәртібіндегі жалғыз мәселе «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы туралы» мәселе болды.

2023 жылғы 1 қарашада Компания акционерлерінің тағы бір кезектен тыс Жалпы жиналысы өтті, оны Компанияның Директорлар кеңесінің және «Самұрық-Қазына» АҚ ірі акционерінің бастамасымен Компанияның Директорлар кеңесі шақырды. Күн тәртібінде келесі мәселелер қарастырылды:
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының Төрағасы мен хатшысын сайлау туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының дауыс беру нысанын айқындау туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының күн тәртібін бекіту туралы.
- Нәтижесінде оның табиғи уран концентраттарын сатып алу-сату жөніндегі ұзақ мерзімді келісімшарты және «State Nuclear Uranium Resource Development Company Limited» компаниясымен табиғи уранды сатып алу-сату жөніндегі өзге де мәмілелерді қоса алғанда, активтерінің жалпы баланстық құнының елу пайызынан астамын сатып алу немесе иеліктен алу жүзеге асырылатын мәміле туралы шешім қабылданған күніне нәтижесінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ активтерінің баланстық құнының жалпы мөлшерінен елу пайыздан асатын мүлікті сатып алатын немесе иеліктен алатын (сатып алуы немесе иеліктен алуы мүмкін) «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның ірі мәміле жасасу туралы.
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы туралы.
Директорлар кеңесі
Директорлар кеңесінің мүшелері мен төрағасын таңдау процесі «Акционерлік қоғамдар туралы» ҚР Заңының және Компания Жарғысының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
Кандидаттарды іріктеу және оларды таңдау объективті критерийлер негізінде және Кеңес құрамының әртүрлілігінің қажеттілігін ескере отырып жүргізіледі. Кеңес мүшелері тек жеке тұлғалар бола алады. Олар келесі топтардан сайланады:
- акционерлер болып табылатын жеке тұлғалар;
- Директорлар кеңесіне акционерлердің өкілдері ретінде сайлауға ұсынылған (ұсынылған) тұлғалар;
- қоғамның акционерлері болып табылмайтын және Директорлар кеңесіне акционерлердің өкілі ретінде сайлауға ұсынылмаған (ұсыным берілмеген) жеке тұлғалар қатарынан сайланады.
Директорлар кеңесінің құрамына Директорлар кеңесінің міндеттерін тиімді орындауға, сондай-ақ Компания құнының ұзақ мерзімді өсуін және тұрақты дамуын қамтамасыз етуге қажетті тиісті білімі, дағдылары мен тәжірибесі бар адамдар кіруге тиіс. Олар мінсіз іскерлік және жеке беделге де ие болуы керек.
Директорлар кеңесіне кандидаттарды іріктеу кезінде ескерілетіндер:
- басшылық лауазымдардағы жұмыс тәжірибесі;
- Директорлар кеңесінде жұмыс істеу тәжірибесі;
- еңбек өтілі;
- халықаралық сертификаттардың болуын қоса алғанда, білімі мен мамандығы;
- Компания қызметі саласындағы құзыреттер;
- іскерлік бедел;
- Директорлар кеңесінің құрамына сайланған жағдайда тікелей немесе ықтимал мүдделер қақтығысының болу мүмкіндігі.
Компанияның Басқарма мүшелері, Төрағадан басқа, Директорлар кеңесіне сайлана алмайды. Қазақстан Республикасы Үкіметі мүшелерінің және мемлекеттік органдардың лауазымды тұлғаларының Директорлар кеңесіне қатысуына тыйым салынады.
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ МҮШЕЛЕРІН ОҚЫТУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесі мүшелерінің біліктілігін арттыру және сыртқы сарапшыларды тарту саясатына сәйкес Кеңес мүшелерінің біліктілігін арттыру туралы шешім мынадай критерийлер негізінде қабылданады:
- жылдық біліктілікті арттыру жоспарын бекіту арқылы Директорлар кеңесінің, оның комитеттерінің және Кеңестің жекелеген мүшелерінің жұмысын жыл сайынғы бағалау негізінде біліктілікті арттыру қажеттілігін айқындау;
- негіздеме беру кезінде Кеңестің жекелеген мүшелерінің біліктілігін арттыру туралы сұрау салуларды қарау.
Сондай-ақ, ДК мүшелерін оқыту Компанияның корпоративтік басқармасының жалпы диагностикасы немесе «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің қызметін тәуелсіз бағалау барысында алынған ұсынымдар негізінде қалыптастырылады.
2023 жылы ESG тақырыбында оқытуды өткізу жоспарланған болатын, бірақ Компанияның Директорлар кеңесі құрамындағы өзгерістерге байланысты оқыту 2024 жылға ауыстырылды.
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ ҚҰРАМЫ
2023 жылғы 31 желтоқсан күнгі жағдай бойынша Компанияның Директорлар кеңесінің құрамына жеті директор, оның ішінде үш тәуелсіз директор79 кіреді. Директорлар кеңесінің Төрағасы тәуелсіз директор80 болып табылады, бұл миноритарлық акционерлер құқықтарын сақтаудың кепілі болады.
79 ДК құрамындағы өзгерістерге байланысты тәуелсіз директорлардың үлесі жыл ішінде өзгерді: 01.01.2023 жылдан 02.02.2023 жылға дейін – (3/7); 03.02.2023 жылдан 20.06.2023 жылға дейін – (4/8); 21.06.2023 жылдан 31.12.2023 жылға дейін – (3/7).
80 Директорлар кеңесі мүшелерінің тәуелсіздік нормаларына сәйкестік критерийлерінің сипаттамасы интернет-ресурста орналастырылған Директорлар кеңесі туралы Жарғыда және Ережеде келтірілген.
Директорлар кеңесінің тәуелсіздігі:
Компанияның Директорлар кеңесінің құрамы біліктілік, тәжірибе, білім және іскерлік қасиеттер бойынша тепе-теңдікпен сипатталады. Кеңес мүшелері атом өнеркәсібі, қаржы, инвестициялар, корпоративтік басқару, сондай-ақ Компанияны тиімді басқару үшін маңызды басқа да салаларда сараптамалық білімге ие.
Директорлар кеңесі мүшелерінің ірі халықаралық компаниялардың басқару органдарының ТОП-менеджерлері, серіктестері мен мүшелері рөлінде ауқымды жұмыс тәжірибесі, сондай-ақ бизнес-қоғамдастықта мінсіз беделі бар. Тәуелсіз директорлардың құрамы мен үлесінің әртүрлілігіне ерекше назар аударылады. Директорлар кеңесінің құрамына әлеуметтік-мәдени әртүрлілікті қамтамасыз ететін басқа мемлекеттің азаматы кіреді.
Директорлар кеңесінің мүшелеріні Компанияда немесе оның аффилирленген ұйымдарында акцияларға (қатысу үлестерге) иелік етпейді, сондай-ақ Компания жеткізушілер немесе бәсекелестер акцияларының иелері болып табылмайды.
Компанияның Директорлар кеңесінің мүшелеріне жыл сайынғы белгіленген сыйақы беріледі – Компанияның Директорлар кеңесі мүшелерінің 2023 жылы сыйақыдан бас тартуы туралы бас тарту деректері немесе уағдаластықтары түскен жоқ.
2023 ЖЫЛЫ ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ ҚҰРАМЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР
Акционерлердің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 3 ақпандағы шешімімен (№1/23 хаттама) «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы 8 адам санында айқындалды және Жұбаев Арманбай Сапарбайұлы Қазатомөнеркәсіптің Директорлар кеңесінің құрамына тәуелсіз директор – Компанияның Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде сайланды.
Компанияның Директорлар кеңесінің мүшелері Нил Лонгфэллоу, Рассел Бэнхам және Марк Кэшер сәйкесінше 2023 жылдың 21 маусымынан, 2023 жылдың 25 мамырынан және 2023 жылдың 19 мамырынан бастап Компанияның Директорлар кеңесінің мүшелері ретінде өз өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтініштер берді.
Акционерлердің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 21 маусымдағы шешімімен (№3/22 хаттама) Қазатомөнеркәсіптің ірі акционері «Самұрық-Қазына» АҚ өкілі Нұрбаева Назира Нұртілеуқызы Компанияның Директорлар кеңесінің құрамынан шығарылды.
Акционерлердің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 21 маусымдағы шешімімен (№3/22 хаттама) Қазатомөнеркәсіптің Директорлар кеңесінің жаңа құрамы сайланды, оның құрамына Арғынғазин Арман Әнуарбекұлы, Жұбаев Арманбай Сапарбайұлы, Сидиков Нодир Саидович, Бердіғұлов Ернат Құдайбергенұлы, Отыншиев Елжас Мұратұлы, Жаңаділ Ернар Бейсенұлы, Мұқанов Ержан Жанәбілұлы кірді.
Акционерлердің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 1 қарашадағы шешімімен (№4/23 хаттама) Қазатомөнеркәсіптің Директорлар кеңесінің мүшелері Мұқанов Ержан Жанәбілұлы мен Е.Б. Жаңаділдің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды, ал Рысқұлов Айдар Қайратұлы пен Юсупов Мейіржан Бахытұлы Компанияның Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде Компанияның Директорлар кеңесінің құрамына сайланды.
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ ҚҰРАМЫ
- Аудит жөніндегі комитет.
- Өндірістік қауіпсіздік Комитетінің төрағасы.
- Стратегиялық жоспарлау және инвестициялар комитеті.
- Тағайындау және сыйақы Комитетінің төрағасы.
202381
1978
Қазақстан Республикасы
2000 ж. – Менеджмент мектебі Бостон университеті (Бостон қ., АҚШ), Бизнесті басқару мамандығы.
2012-2021 ж. – UBS AG өкілдігіндегі басқарушы директор.
2006-2012 ж. – Корпоративтік банкинг басшысы, RBS Bank Kazakhstan Басқарма мүшесі.
2003-2006 ж. – филиал басқарушысы, ABN AMRO Bank Kazakhstan-да, бұдан әрі Басқарма төрағасының орынбасары болып жұмыс істеді.
2001-2003 ж. – HSBC Bank Kazakhstan-да клиенттермен жұмыс жасау менеджері, бұдан әрі маман, бұдан әрі бизнесті дамыту бөлімі бастығының орынбасары.
2000 ж. – Halyk Bank-тегі қаржы талдаушысы («Қазақстан Халық Банкі» АҚ).
81 2023 жылғы 21 маусымда Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының шешімімен 3 жыл мерзімге ДК құрамының мүшесі болып сайланды.
- Аудит комитетінің төрағасы.
- Тағайындаулар мен сыйақылар комитеті.
202382
1977
Қазақстан Республикасы
2012 ж. – қаржылық талдаушы сертификаты (CFA).
2007 ж. – Беркли Калифорния университеті (АҚШ) MBA дәрежесі.
2003 ж. – Оксфорд университеті (University of Oxford), салыстырмалы әлеуметтік саясат бойынша ғылым магистрінің дәрежесі.
1999 ж. – Дюкейн университеті (Питсбург қ., АҚШ), «Бизнесті басқару (BSBA)» мамандығы.
2020 ж. – «Strategy Lab» ЖШС консультациялық компаниясын құрды.
2013-2020 ж. – аға менеджер, бұдан әрі «PwC» ЖШС директоры (Қазақстан).
2012-2013 ж. – «KPMG» ЖШС аға менеджері (Қазақстан).
2010-2012 ж. – «Полиметалл» АҚ компаниясында жұмыс істеген (Қазақстан).
2009-2010 ж. – Мәскеу қаласындағы McKinsey компаниясында консультант.
2006-2008 ж. – SAP компаниясының маркетинг маманы (АҚШ).
1999 ж. – Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің бухгалтерлік есеп және аудит департаментінің бас маманы, бұдан әрі бөлім бастығы, бұдан әрі басқарма басшысы.
82 2023 жылғы 21 маусымда Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының шешімімен 3 жыл мерзімге ДК ағымдағы құрамының мүшесі болып сайланды. 2023 жылғы 3 ақпаннан бастап ДК құрамында (Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының шешімі).
- Аудит жөніндегі Комитет.
- Стратегиялық жоспарлау және инвестициялар Комитетінің төрағасы.
202383
1982
Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Біріккен Корольдігі
2009 ж. – BPP университетінің заң мектебі.
2006 ж. – Вестминстер университетінің заң магистрі дәрежесі (Лондон, Ұлыбритания).
2003 ж. – мемлекеттік заң университеті (Ташкент қ., Өзбекстан), «Құқық бакалавры» мамандығы.
2005 ж. – Grata LLP заңгері (Алматы қ., Қазақстан).
2006-2012 ж. – Fieldfisher LLP компаниясының заңгері (Лондон қ., Ұлыбритания).
2012-2013 ж. – Fieldfisher LLP компаниясының аға заңгері (Лондон қ., Ұлыбритания).
2013 ж. – қазіргі уақытқа дейін – Fieldfisher LLP серіктесі.
83 2023 жылғы 21 маусымда Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының шешімімен 3 жыл мерзімге ДК құрамының мүшесі болып сайланды.
- Өндірістік қауіпсіздік (HSE) комитеті.
202284
1987
Қазақстан Республикасы
2010 ж. – Торонто университетінің «Мемлекеттік саясат және халықаралық қатынастар» мамандығы бойынша бакалавр дәрежесі.
2018 ж. – Уорвик университетінің (UniversityofWarwick) бизнес-әкімшілендіру мамандығы бойынша магистр дәрежесі.
2022 ж. – «Самұрық-Қазына» АҚ стратегия және активтерді басқару жөніндегі басқарушы директоры.
2021-2022 ж. – «Самұрық-Қазына» АҚ стратегия, тұрақты даму және цифрлық трансформация жөніндегі бірлескен басқарушы директоры.
2019-2021 ж. – жобалар жетекшісі, Whiteshield Partners халықаралық консалтингтік компаниясы.
2018-2019 ж. – «Самұрық-Қазына» АҚ Активтерді басқару дирекциясының талдаушысы.
2013-2018 ж. – «Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма төрағасының кеңесшісі (қаржы-экономикалық мәселелер бойынша), «Талдамалық қолдау» департаментінің директоры, стратегиялық даму департаментінің директоры, жобаларды басқару департаментінің директоры.
2011-2012 ж. – жоба менеджері, «Самұрық-Қазына» АҚ Басқарушылық есептілік жүйесін (БЕЖ) енгізу жөніндегі жобалық кеңсесі.
2010-2011 ж. – «Семізбай-U» ЖШС («Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ еншілес кәсіпорны) бизнес-әкімшілендіру бөлімінің бас маманы.
84 Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 21 маусымдағы шешімімен 3 жыл мерзімге сайланды.
- Тағайындау және сыйақы комитетінің мүшесі.
202385
1987
Қазақстан Республикасы
2010 ж. – «Қолданбалы математика және физика» мамандығы бойынша ғылым магистрі дәрежесі.
2008 ж. – Мәскеу физика-техникалық институты (Мәскеу қ., Ресей), «Қолданбалы математика және физика» мамандығы.
2023 ж. – қазіргі уақытқа дейін – «Самұрық-Қазына» АҚ стратегия мен активтерді басқару жөніндегі тең басқарушы директоры.
2019-2023 ж. – Kazakhstan Investment Development Fund (KIDF) Management Company Ltd., «PlanetCare Management» ЖШС-де жұмыс істеді.
2012-2019 ж. – Қордың инвестициялық қызметін жобалық талдау департаментінің бас менеджері, бұдан әрі директоры, бұдан әрі жаңа жобаларды дамыту департаментінің жоба директоры, бұдан әрі «Самұрық-Қазына» АҚ активтерін дамыту департаментінің тау-кен активтерін дамыту секторының басшысы.
2009-2012 ж. – менеджер, бұдан әрі «Тау-Кен Самұрық» ұлттық тау-кен компаниясы» АҚ инвестициялық жобалар департаментінің директоры.
2007 ж. – Ernst & Young талдаушысы (Мәскеу қ., Ресей).
85 Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 1 қарашадағы шешімімен жалпы Директорлар кеңесінің өкілеттік мерзіміне, яғни 2026 жылғы 21 маусымға дейін сайланды.
- Стратегиялық жоспарлау және инвестициялар жөніндегі Комитет.
202386
1981
Қазақстан Республикасы
2015 ж. – Дьюк университетімен (Дарем қ., АҚШ) бірлескен бағдарлама бойынша Назарбаев Университетінің іскерлік әкімшілендіру магистрі дәрежесі (Executive MBA).
2002 ж. – Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті, экономика факультеті, «Қаржы және несие» мамандығы.
2023 ж. – қазіргі уақытқа дейін – «Самұрық-Қазына» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі басқарушы директоры.
2019-2023 ж. – «Самұрық-Қазына» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі басқарушы директоры.
2014-2019 ж. – «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Корпоративтік қаржы департаментінің директоры.
2012-2014 ж. – «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ қаржы активтерін басқару директоры.
2009-2012 ж. – «ҚазАгро» Ұлттық басқарушы холдингі» АҚ инвестициялық жобалар департаменті директорының орынбасары.
2006-2008 ж. – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ орта бизнестің Сату орталығының бастығы (Ақтау қ.).
2003-2006 ж. – шағын-орта бизнесті кредиттеу бөлімінің маманы, бұдан әрі «Банк ЦентрКредит» АҚ бизнес-клиенттер бөлімінің аға кредиттік офицері (Астана қ.).
2002-2003 ж. – «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ филиалының инженер-экономисті (Қарағанды қ.).
86 Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 1 қарашадағы шешімімен жалпы Директорлар кеңесінің өкілеттік мерзіміне, яғни 2026 жылғы 21 маусымға дейін сайланды.
- Жоқ.
202387
1979
Қазақстан Республикасы
2015 ж. – Гарвард университетінің мемлекеттік басқару магистрі дәрежесі.
2007 ж. – Лондон экономика және саясат ғылымдары мектебінің экономикалық дамуды басқару саласындағы магистр дәрежесі.
2001 ж. – Middle East Technical University, «Экономика және басқару» мамандығы.
2023 ж. – қазіргі уақытқа дейін – «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма төрағасы.
2021-2023 ж. – «Kazakh Invest» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы.
2020-2021 ж. – ҚР Ұлттық экономика вице-министрі.
2015-2020 ж. – «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі бас директоры.
2010-2015 ж. – «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Корпоративтік қаржы және қазынашылық департаментінің директоры.
2009-2010 ж. – ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінің Инвестициялық саясат департаменті директорының орынбасары.
2003-2009 ж. – «Демир Қазақстан Банкі» АҚ және «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-да жұмыс істеді.
2001-2003 ж. – «Туркуаз» Компаниялар тобының маркетинг және ішкі аудит департаменті директорының орынбасары.
87 Компания акционерлерінің кезектен тыс Жалпы жиналысының 2023 жылғы 1 қарашадағы шешімімен жалпы Директорлар кеңесінің өкілеттік мерзіміне, яғни 2026 жылғы 21 маусымға дейін сайланды.
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ ҚЫЗМЕТІ
2023 жылы Директорлар кеңесі 14 отырыс (14 күндізгі) өткізді, онда 230 мәселе қаралды.
Директорлар кеңесі мүшелерінің отырыстарға қатысуы 2023 жылы орта есеппен 94%-ы құрады.
Директорлар кеңесі мүшелерінің 2023 жылғы отырыстарына қатысуы


Директорлар кеңесі 2023 жылы қараған ең маңызды мәселелер
Есептер |
|
Стратегиялық мәселелер |
|
Корпоративтік басқару мәселелері |
|
Мәмілелер жасасу мәселелері |
|
Еншілес және тәуелді ұйымдардың мәселелері |
|
Ішкі нормативтік құжаттарды бекіту |
|
Өзге де мәселелер |
|
Директорлар кеңесі бөлімшелерінің мәселелері |
|
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ ҚЫЗМЕТІН БАҒАЛАУ
Компанияның корпоративтік басқару кодексіне сәйкес Директорлар кеңесінің қызметі құрылымдық процесс шеңберінде жыл сайынғы бағалауға жатады. Осыған байланысты Директорлар Кеңесі өзін-өзі бағалау жолымен 2023 жылғы Компанияның Директорлар кеңесінің қызметіне бағалауды жүргізу туралы шешім қабылдады.
Директорлар кеңесінің өзін-өзі бағалауы «Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар кеңесі мен оның комитеттерінің, Директорлар кеңесінің төрағасының, мүшелерінің және ұйымдардың корпоративтік хатшысының қызметін бағалау жөніндегі Әдістемелік ұсынымдарға және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің, Директорлар кеңесі комитеттерінің, Төрағасының, Директорлар кеңесі мүшелерінің қызметін бағалау туралы Ережеге сәйкес дайындалған сауалнамаларды толтыру жолымен жүргізілді».
Бағалау нәтижелері бойынша Директорлар кеңесінің қолданыстағы негізгі параметрлер бойынша тиімділік деңгейі – 86,3%-ы құрады және А грейдке ие болды, оған сәйкес Директорлар кеңесі барлық маңызды аспектілерде белгіленген критерийлердің басым көпшілігіне сәйкес келетіндігі анықталды және Директорлар кеңесінің тиімді жұмыс істейтіндігі туралы жеткілікті растамасы бар.
Тиімділіктің ең жоғары көрсеткіштері келесі бағалау салаларында атап өтілді:
- Басқарма тәуекелдерді басқаруда, жалпы басшылықта және барлық негізгі бизнес шешімдерін қабылдауда жетекші рөл атқарады;
- Директорлар кеңесінің комитеттері Директорлар кеңесінің құзыретіне кіретін мәселелерді жан-жақты және мұқият қарауға ықпал етеді;
- Директорлар кеңесінің құрамы кәсіби білім, тәжірибе, дағдылар және тәуелсіздік тұрғысынан теңдестірілген.
Жетілдіруді талап ететін тиімділік көрсеткіштері мынадай салаларда атап өтілді:
- аға тәуелсіз директордың болмауы;
- Директорлар кеңесінің отырысына шұғыл/маңызды мәселелер бойынша, оның ішінде «дауыстан» мәселелері бойынша материалдарды ұсыну мерзімдерін сақтау;
- тәуелсіз директорлар құрамын қоса алғанда, Директорлар кеңесінде әйелдер өкілдігінің жеткіліксіз деңгейі (гендерлік теңгерімсіздік);
- Директорлар кеңесінің мүшелерін олардың дағдылары мен білімдерін жетілдіру үшін оқытуды жүргізу.
Директорлар кеңесі Тағайындаулар мен сыйақылар жөніндегі Комитетпен бірлесіп, төмендегі негізгі міндеттерді көздейтін Директорлар кеңесінің тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын дайындады:
- аға тәуелсіз директорды сайлау;
- Директорлар кеңесінің отырысына шұғыл/ маңызды мәселелер бойынша, оның ішінде «дауыстан» мәселелері бойынша материалдарды ұсыну мерзімдерінің сақталуын бақылауды күшейту;
- Директорлар кеңесінің мүшелерін оқытуды жүргізу.
Айта кету керек, «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да 2023-2024 жылдарға арналған ESG тәжірибелерін жетілдіру жөніндегі Жол картасында Компанияның Директорлар Кеңесі құрамындағы әйелдердің үлесін арттыру мәселесін пысықтау көзделген.
Акционерлер мен Директорлар кеңесінің мүшелері тарапынан іс-шаралар жоспарында көрсетілген міндеттердің уақытылы және тиісінше орындалуынажасалатын мониторинг Директорлар кеңесі қызметінің тиімділігін одан әрі арттырудың кепілі болып табылады.
2024 ЖЫЛҒА АРНАЛҒАН ЖОСПАРЛАР
- Директорлар кеңесі мен оның комитеттері отырыстарының күн тәртібіндегі мәселелер санын қысқарту үшін шаралар қабылдау. Мүдделілік бар мәмілелерді қарау кезінде уран өнімін сатып алу-сату жөніндегі операцияларды қоспағанда, салыстырмалы талдау жүргізе отырып, мәміле бағасының нарықтық деңгейге сәйкестігі туралы ақпаратты ұсыну қажет.
- Директорлар кеңесінің және оның Комитеттерінің қарауына шығарылатын материалдарда олардың Компанияның қолданыстағы даму стратегиясына сәйкестігін және олардың іске асыру тиімділігіне әсерін бағалауды белгілеу қажет.
ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ КОМИТЕТТЕРІ
Компанияда Директорлар кеңесінің төрт комитеті жұмыс істейді:
- Өндірістік қауіпсіздік комитеті (HSE);
- Аудит жөніндегі комитет;
- Стратегиялық жоспарлау және инвестициялар комитеті;
- Тағайындаулар мен сыйақылар жөніндегі комитет.
Комитеттердің қызметі88 оларға Директорлар кеңесі берген өкілеттіктер шеңберінде және Комитеттер туралы тиісті ережелерге сәйкес жүзеге асырылады. Комитет мүшелері Директорлар кеңесінің шешімімен Акционерлік қоғамдар туралы Заңға, «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексіне және Қазатомөнеркәсіптің Жарғысына сәйкес сайланады.
88 Директорлар кеңесі комитеттерінің рөлі туралы толығырақ білу үшін 2019 жылғы Біріктірілген жылдық есепті қараңыз.

ДИРЕКТОРЛАР КЕҢЕСІ КОМИТЕТТЕРІНІҢ 2023 ЖЫЛҒЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
Өндірістік қауіпсіздік жөніндегі комитет есебі
Комитет отырыстарының құрамы мен саны

Комитеттің 2023 жылы қаралған мәселелері:
- 2022 жылғы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ кәсіпорындарындағы әлеуметтік әріптестік және әлеуметтік тұрақтылық деңгейін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы жөніндегі есеп;
- 2023-2024 жылдарға арналған «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да ESG тәжірибелерін жетілдіру жөніндегі Жол картасы;
- Тұрақты даму саласындағы 2023-2030 жылдарға арналған бағдарлама;
- Комитеттің 2024 жылға арналған жұмыс жоспары;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ өндірістік қауіпсіздігінің жай-күйі туралы тоқсан сайынғы есептер және ESAP мәртебесі туралы есептер.
АУДИТ ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТТІҢ ЕСЕБІ
Комитет отырыстарының құрамы мен саны


Комитеттің 2023 жылы қаралған мәселелері:
Есеп беру мәселелері:
- 2025-2027 қаржы жылдарына Аудиторлық ұйымды таңдау рәсімін жүзеге асыру үшін Бірыңғай комиссияның құрамы;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2022 жылғы жылдық қаржылық есептілігі;
- 2022 жылы Компанияның аудиторлық ұйымдары мен Топ ұйымдарына көрсетілген аудиторлық және аудиторлық емес қызметтердің көлемі бойынша ақпарат;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2022 жылғы I тоқсандағы, 2023 жылғы 30 маусымда аяқталған алты айдағы, 2023 жылғы 30 қыркүйекте аяқталған тоғыз айдағы аралық қаржылық есептілігі (шоғырландырылған және жеке);
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2022 жылғы Біріктірілген жылдық есебіне сыртқы консультанттың аудиторлық пікірі.
Тәуекелдерді басқару мәселелері:
- тәуекелдерді басқару бойынша 2022 жылғы, 2023 жылғы I, II және III тоқсандағы есеп;
- сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің картасы және тіркелімі, 2023 жылға арналған «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайту жөніндегі іс-шаралар жоспарым;
- Топ деңгейінде тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің барабарлығы туралы қорытынды тұжырымды қалыптастыру тәсілі.
Корпоративтік басқару мәселелері:
- 2022 жылдың қорытындысы бойынша Корпоративтік басқару кодексінің қағидаттары мен ережелерінің сақталуы туралы есеп;
- 2022 жылғы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Корпоративтік басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы есеп;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2022 жылғы біріктірілген жылдық есебі.
Басқа мәселелер:
- 2023-2024 жылдарға арналған «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ директорлары мен лауазымды тұлғаларының (D&O) жауапкершілігін сақтандыру бағдарламасы бойынша ақпарат;
- сатып алу бойынша жағдайды жақсарту бойынша ұсыныстар;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ ЕТҰ-ның жалған шарттардың бар-жоғын және оларды жасау кезінде теріс пайдаланулардың бар-жоғын көрсететін өзге де бұзушылықтарды тексеру нәтижелері, сондай-ақ «Қазатомөнеркәсі» ҰАК» АҚ ЕТҰ-ның қабылдаған шаралары бойынша ақпарат;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ компаниялар тобындағы киберқауіпсіздікті одан әрі жақсарту жөніндегі мәртебесі мен жоспарлары;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ корпоративтік жанжалдар мен мүдделер қақтығысын жаңа редакцияда реттеу жөніндегі ереже;
- Ішкі аудит қызметтері мен Комплаенс қызметтерінің тоқсан сайынғы есептері.

СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛАР КОМИТЕТІНІҢ ЕСЕБІ
Комитет отырыстарының құрамы мен саны

Комитеттің 2023 жылы қаралған мәселелері:
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2023 жылдың бірінші жартыжылдығындағы басқа уран компанияларымен бенчмаркинг-талдау нәтижелері;
- 2022 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2018-2028 жылдарға арналған Даму стратегиясын іске асыру туралы жылдық есебі;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ – «Түркістан облысының Созақ ауданында өндірістік қуаты жылына 900 тонна Жалпақ кен орнының жерүсті қайта өңдеу кешенін салу» инвестициялық жобасының «Іске асыру» кезеңіне көшуі;
- 2022 жылғы 17 тамыздағы Стратегиялық сессияның нәтижелері бойынша іріктелген Стратегиялық бастамаларды іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалу мәртебесінің есебі;
- 2020-2022 жылдары «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ активтерін қайта құрылымдау (бейінді емес және қосалқы ұйымдарды шығару) жоспарының күші жойылды деп тану және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2023-2032 жылдарға арналған Стратегиялық емес активтерінің тізбесін бекіту;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Су ресурстарын басқару стратегиясы;
- 2024 жылға арналған «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің Стратегиялық жоспарлау және инвестициялар комитетінің жұмыс жоспары;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқармасының ірі инвестициялық жобаларды іске асыру туралы тоқсан сайынғы есептері.
ТАҒАЙЫНДАУЛАР МЕН СЫЙАҚЫЛАР ЖӨНІНДЕГІ КОМИТЕТТІҢ ЕСЕБІ
Комитет отырыстарының құрамы мен саны

Комитеттің 2023 жылы қаралған мәселелері
Кадрлық мәселелер:
- Компания Басқармасының құрамына енгізу үшін «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ коммерция жөніндегі Бас директорының және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі бас директорының кандидатурасы бойынша ұсыным;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ орталық аппаратының құрылымын жаңа редакцияда бекіту жөніндегі ұсыныс;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ ЕТҰ Бас директорлары лауазымына сайлау үшін кандидатура бойынша ұсыным;
- рекомендация по кандидатуре для избрания Председателем Правления АО «НАК «Казатомпром» Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы болып сайлау үшін кандидатура бойынша ұсыным;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма құрамын өзгертуге қатысты ұсыныс;
- Директорлар кеңесінің жаңа мүшелерін сайлау бойынша ұсыныс.
Марапаттау мәселелері:
- 2022 жылдың қорытындысы бойынша «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы мен мүшелері қызметінің негізгі тиімділік көрсеткіштерінің орындалуының есебі бойынша ұсыным;
- 2022 жылдың қорытындысы бойынша «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы мен мүшелеріне сыйақы төлеу жөніндегі ұсыным;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы мен мүшелерінің жаңа редакциядағы 2023 жылға арналған қызметінің Негізгі көрсеткіштері бойынша ұсыным;
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы мен мүшелерінің 2024 жылға арналған қызметінің Негізгі көрсеткіштері бойынша ұсыным;
- Компанияның Корпоративтік хатшысы мен Омбудсменіне сыйлықақы беру мәселелері бойынша ұсыныс.

Басқарма
Басқарма Қазатомөнеркәсіптің атқарушы органы болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына, Компания Жарғысына, Корпоративтік басқару кодексіне және Басқарма туралы Ережеге сәйкес жүзеге асырады. Көрсетілген құжаттарда Басқарманың рөлі, оның құзыреттері мен өкілеттіктері, сондай-ақ Басқарма мүшелерінің жауапкершілігі туралы ақпарат қамтылады.
Басқарманың құзыретіне жататындар:
- «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның ағымдағы қызметіне басшылықты жүзеге асыру;
- Заңнамамен және (немесе) Компания Жарғысымен басқа органдар мен Компания лауазымды тұлғаларының құзыретіне жатқызылмаған Компания қызметінің кез келген мәселелері бойынша шешімдер қабылдау;
- Компанияның ішкі қызметін реттейтін құжаттарды бекіту;
- акционерлердің Жалпы жиналысы мен Директорлар Кеңесі қабылдаған шешімдерді орындау.
БАСҚАРМА ҚҰРАМЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР
Есепті кезеңде Басқарма құрамында мынадай өзгерістер болды:
1) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 12 қаңтардағы шешіміне сәйкес (№1/23 хаттама) сауда жөніндегі Бас директор - Басқарма мүшесі сайланды:

2) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 29 маусымдағы шешіміне (№7/23 хаттама) сәйкес төменде көрсетілген басшы қызметкерлер Басқарма мүшелері болып сайланды:

3) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 20 шілдедегі шешіміне сәйкес (№8/23 хаттама) Құқықтық сүйемелдеу және корпоративтік басқару жөніндегі Бас директор 2023 жылғы 21 тамыздан бастап Басқарма мүшесі болып сайланды:

4) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 20 шілдедегі шешімімен (№8/23 хаттама) Басқарма 7 адам санында, мынадай құрамда айқындалды:

5) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 28 қыркүйектегі шешіміне сәйкес (№11/23 хаттама) Экономика және қаржы жөніндегі Бас директор Басқарма мүшесі болып сайланды:

6) Компанияның Директорлар кеңесінің 2023 жылғы 28 қыркүйектегі шешімімен (№11/23 хаттама) 2023 жылғы 2 қазаннан бастап Басқарма Төрағасы болып сайланған:


БАСҚАРМА ҚҰРАМЫ
(2023 жылғы 31 желтоқсан күніне)
1979
Қазақстан Республикасы
2001 жылы «Экономика және басқару» мамандығы бойынша MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY, 2007 жылы Лондон экономика және саяси ғылымдар мектебін экономикалық дамуды басқару магистрі дәрежесімен, 2015 жылы Гарвард университетін Мемлекеттік басқару магистрі дәрежесімен бітірді.
Еңбек жолын 2001 жылы «Туркуаз» Компаниялар тобында маркетинг және ішкі аудит департаменті директорының орынбасары болып бастаған.
2003 жылдан 2009 жылға дейін «Демир Қазақстан Банкі» АҚ және «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-да жұмыс істеді. 2009 жылдан 2010 жылға дейінгі кезеңде Юсупов Мейіржан мемлекеттік қызметте ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінің Инвестициялық саясат департаменті директорының орынбасары лауазымында жұмыс істеді.
2010 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ға Корпоративтік қаржы және қазынашылық департаментінің директоры болып келді, 2015 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі бас директоры лауазымына тағайындалды.
2020 жылдан 2021 жылға дейін ҚР Ұлттық экономика вице-министрі, ал 2021 жылғы наурыздан 2023 жылғы қазанға дейін «KAZAKH INVEST» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы қызметін атқарды.
2023 жылғы 2 қазаннан бастап «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқарма Төрағасы болып тағайындалды.
1986
Қазақстан Республикасы
2007 жылы Алматы Экономика және статистика академиясын қаржы бакалавры дәрежесімен, 2014 жылы Қазақ Гуманитарлық-Заң университетін құқық бакалавры дәрежесімен, 2017 жылы Ресей Федерациясы Президенті жанындағы Ресей халық шаруашылығы және мемлекеттік қызмет академиясын «Іскерлік әкімшілендіру шебері (МВА)» біліктілігімен, 2022 жылы «Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту» мамандығы бойынша Қ.И. Сатпаев атындағы Қазақ Ұлттық Зерттеу техникалық университетін бітірген.
Атом саласындағы еңбек қызметі 2011 жылы «Қазатомөнеркәсіп жолдары» Сауда-көлік компаниясы» ЖШС филиалында материалдық-техникалық қамтамасыз ету инженері лауазымынан басталды. 2018 жылдан 2022 жылға дейінгі кезеңде «KAP Logistics» ЖШС (бұрынғы «Сауда-көлік компаниясы» ЖШС) Бас директоры, 2022 жылғы желтоқсаннан бастап «Ақбастау» БК» АҚ Бас директоры болып жұмыс істеді.
2023 жылғы маусымда «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ өндіріс жөніндегі бас директоры лауазымына тағайындалды.
1986
Қазақстан Республикасы
2008 жылы Дарем университетін (Ұлыбритания) экономика бакалавры дәрежесімен бітірді. 2020 жылы Томск политехникалық университетінде уранды жерасты шаймалау технологиясы бағдарламасы бойынша кәсіби қайта даярлаудан өтті. Қазіргі уақытта Global MBA в Astana School of Management and Business бағдарламасы бойынша оқиды.
Темірбаев Сұлтан еңбек жолын 2008 жылы «Жана Теміржол» ЖШС бухгалтерлік есеп бөлімінің маманы болып бастаған. 2009 жылдан 2011 жылға дейін «ENRC Logistics» ЖШС инвестициялар департаментінің маманы болып жұмыс істеді. Кейін, әр жылдары «Қазақстан Жүк компаниясы» ЖШС, «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc.» ЖШС және «Odyssey Investments Group» ЖШС-де түрлі лауазымдарда, соның ішінде басшылық лауазымдарда қызмет атқарды. 2020 жылы «Инкай» БК» ЖШС-де («Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ бірлескен кәсіпорны) экономика және қаржы жөніндегі бас директордың орынбасары лауазымына тағайындалған.
2023 жылғы 28 тамызда «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Экономика және қаржы жөніндегі Бас директоры болып тағайындалды.
1988
Қазақстан Республикасы
2011 жылы Hult International Business School (Ұлыбритания) «Бизнесті басқару» мамандығы бойынша, 2022 жылы Назарбаев университетінде «Мемлекеттік басқару» мамандығы бойынша магистратураны бітірген.
Еңбек жолын 2011 жылы «Қамқор Менеджмент» ЖШСде Инвестициялық саясат департаментінің бас менеджері болып бастаған.
Атом саласындағы мансабын 2016 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да корпоративтік басқару департаментінің менеджері болып бастаған, содан кейін бизнесті дамыту департаментінің бірігу және жұтылу (M&A) бөлімінің бастығы болды. 2019-2020 жылдар аралығында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ еншілес өндіруші кәсіпорны «КАТКО» БК ЖШС-де атқарушы директордың орынбасары лауазымында жұмыс істеді.
2021 жылғы шілдеде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ сату департаментінің директоры, ал 2023 жылғы маусымда «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ коммерция жөніндегі бас директоры болып тағайындалды.
1983
Қазақстан Республикасы
2003 жылы «Есептеу техникасы, байланыс желілері және коммутация жүйелері» мамандығы бойынша Қазақ-Америка Университеті жанындағы Алматы байланыс колледжін, 2007 жылы «Көп арналы телекоммуникациялық жүйелер» мамандығы бойынша Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетін бітірген.
Еңбек жолын 2004 жылы «Қазақтелеком» кәсіпорындарының құрылымында желілік құрылыстардың электромонтері болып бастаған. «Искрател» ЖШҚ өкілдігінде телекоммуникациялық жүйелерді жобалау саласында, сондай-ақ техникалық қолдау департаментінің директоры және «ҰБК Банктік сервистік бюросы» АҚ Басқарма төрағасының орынбасары лауазымында Ақпараттық жүйелерді қолдау және дамыту саласында үлкен жұмыс тәжірибесі бар. Атом саласында «Байланыс-ҰАК» ЖШС және «KAP Technology» ЖШС-де басшылық лауазымдарда жеті жылдық жұмыс тәжірибесі бар. Тағайындалғанға дейін «KAP Technology» ЖШС Бас директоры қызметін атқарған.
2021 жылдың мамыр айында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ HR және цифрландыру жөніндегі бас директоры лауазымына тағайындалды.
2023 жылғы 21 тамыздан бастап «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ HR және өндірістік қауіпсіздік жөніндегі Бас директор ретінде қызмет атқарады.
1979
Қазақстан Республикасы
2001 жылы «Құқықтану» мамандығы бойынша Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетін, 2009 жылы қаржы бакалавры дәрежесімен Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетін бітірген. 2017 жылы University of Roma Tor Vergata (Италия) мемлекеттік сатып алуды басқару саласындағы магистратураны бітірді.
2001-2006 жылдар аралығында «Банк Индустриальный» ААҚ-да, «Алтын Полис» Сақтандыру компаниясы» ЖАҚда және «АТФ Банк» АҚ-да заңгер болып жұмыс істеді. 2006-2019 жылдар аралығында түрлі лауазымдарда, соның ішінде «Самұрық-Қазына» АҚ және «KEGOC» АҚ-да басшылық лауазымдарда жұмыс атқарды.
2021-2023 жылдар аралығында «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ «Магистральдық желі дирекциясы» филиалы директорының жабдықтау жөніндегі орынбасары және «KEGOC» АҚ операциялық қызмет жөніндегі басқарушы директоры қызметтерін атқарды.
«ТОП 100» бағдарламасы бойынша «Самұрық-Қазына» АҚ кадр резервінде тұр.
2023 жылғы маусымда «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ әкімшілігі аппаратының басшысы лауазымына тағайындалды.
2023 жылғы 21 тамыздан бастап «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ сатып алу және жалпы мәселелер жөніндегі Бас директор ретінде қызмет атқарады.
1989
Қазақстан Республикасы
2010 жылы «Халықаралық қатынастар» бағыты бойынша Томск мемлекеттік университетін, 2012 жылы «Халықаралық құқық» бағыты бойынша Қазақ гуманитарлық-заң университетін (KAZGUU University), 2014 жылы Нью-Йорк қ. Columbia University in the City of New York, School of Law/Колумбия университеті, Құқық мектебін (Қазақстан Республикасы Президентінің «Болашақ» стипендиясы бойынша) бітірген.
Еңбек жолын 2010 жылы «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ Халықаралық ынтымақтастық және өзара әрекеттесу басқармасының менеджері болып бастаған.
2011 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі Халықаралық экономикалық интеграцияны реттеу департаменті сыртқы байланыстар басқармасының сарапшысы лауазымында жұмыс істеді. 2013 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Халықаралық экономикалық интеграция департаменті ЕурАзЭҚ және Кеден одағының жұмыс істеу мәселелері басқармасының сарапшысы, ал 2014 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Мемлекеттің мүліктік құқықтарын қорғау департаментінің сарапшысы болып жұмыс істеген. 2015 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің мемлекеттік-құқықтық бөлімінің сарапшысы қызметін атқарды.
2016-2022 жылдар аралығында Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттің мүліктік құқықтарын қорғау департаменті арбитражға дейінгі талқылау басқармасының бас сарапшысы, «Ұлттық зияткерлік меншік институты» Республикалық мемлекеттік кәсіпорны директорының орынбасары, министрдің кеңесшісі, апелляциялық кеңестің қызметін қамтамасыз ету басқармасының, тауар таңбасын жалпыға белгілі деп тану жөніндегі комиссияның, зияткерлік меншік құқығын қорғау департаментінің аттестаттау және апелляциялық комиссияларының басшысы, зияткерлік меншік құқықтары департаменті директорының орынбасары, «Ұлттық зияткерлік меншік институты» республикалық мемлекеттік кәсіпорнының директоры, заңға тәуелді актілер департаментінің директоры, «Ұлттық зияткерлік меншік институты» Республикалық мемлекеттік кәсіпорнының директоры қызметтерін атқарды.
2022 жылдың наурызынан қыркүйегіне дейін Мәскеу қ. Еуразиялық экономикалық комиссияның Кәсіпкерлік қызметті дамыту департаментінің директоры қызметін атқарды.
2023 жылғы шілдеде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ құқықтық сүйемелдеу және сатып алу жөніндегі бас директоры лауазымына тағайындалды.
Басқарманың жас шамасы, %

Басқарманың гендерлік құрамы, %

89 Жергілікті қоғамдастық – Қазақстан Республикасының азаматтары.
90 Жоғары басшылар деп Басқарма мүшелері түсініледі.
БАСҚАРМА ҚЫЗМЕТІ ТУРАЛЫ ЕСЕП
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқармасы қараған мәселелердің құрылымы

2023 жылы Компанияның Басқарма мүшелері деңгейінде мүдделер қақтығысы анықталған жоқ.
Басқарма мүшелерінің отырыстарға қатысуы

91 М.М. Елемесов 19.07.2021 жылдан бастап оқу демалысында.
Сыйақы жүйесі
Компанияның Жарғысына сәйкес Директорлар кеңесі мүшелерінің сыйақы мөлшерін Акционерлердің жалпы жиналысы белгілейді, ал Басқарма Төрағасы мен мүшелерінің сыйақы мөлшерін Директорлар кеңесі айқындайды, бұл ретте консультанттар бұл процеске қатыспайды.
2023 жылғы 26 қазанда Компанияның Директорлар кеңесінің шешімімен Компанияның басшы қызметкерлеріне Еңбекақы төлеу, сыйлықақы беру және әлеуметтік қолдау ережелері бекітілді. Бұл ережелерде Компанияның Басқарма Төрағасы мен мүшелеріне сыйақы төлеу тәртібі мен шарттары сипатталған.
Компанияның Басқарма Төрағасы мен мүшелерінің лауазымдық жалақысының мөлшерін Директорлар кеңесі Лауазымдық жалақының схемасына сәйкес айқындайды.
Компания Төрағасы мен Басқарма мүшелерінің еңбекақысы уақытша-сыйлықақы жүйесі негізінде жүзеге асырылады және лауазымдық жалақы түріндегі тіркелген құрамдас бөлікті және бір жылдағы нәтижелілігі үшін сыйақы түріндегі ауыспалы құрамдас бөлікті қамтиды. Бөлімнің сыйақы мөлшері тиісті есепті кезеңге Қазатомөнеркәсіптің Директорлар кеңесі бекітетін стратегиялық ҚНК-ны каскадтау жолымен қалыптастырылатын қызметтің корпоративтік және функционалдық негізгі көрсеткіштерінің (ҚНК) орындалу дәрежесіне байланысты болады. Осы жүйеге сәйкес Басқарма Төрағасына нәтижелілік үшін жылдық сыйақы мөлшері корпоративтік ҚНК-ға қол жеткізуден 100%-ға, ал Басқарма мүшелері үшін бұл мөлшер корпоративтік ҚНК-ны орындаудан 60%-ға және функционалдық (жеке) ҚНК-ны орындаудан 40%-ға тәуелді болады.
Есепті жылға арналған Корпоративтік ҚТК картасын жыл сайын Директорлар кеңесі бекітеді және оған қаржылық көрсеткіштер, акционерлердің кірістілігі мен табыстылығы, қауіпсіздік мәдениетін арттыру, ірі инвестициялық жобаларды іске асыру, УШТ шығару жөніндегі өндірістік бағдарламаның орындалу дәрежесі және басқа да көрсеткіштер, соның ішінде Компания қатысатын аймақтардағы әлеуметтік қолдауға байланысты түрлі көрсеткіштер кіреді. Ол жақсы теңдестірілген және Қазатомөнеркәсіптің барлық стратегиялық мақсаттарын ескереді.
Компания қызметінің корпоративтік негізгі көрсеткіштерінің тізбесі
2024 жыл | |
---|---|
УШТ-ның меншікті өндірістік өзіндік құны | Көрсеткіш «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ және оны өндіруші кәсіпорындарына бір килограмм уран шала тотығы-тотығын (УШТ) шығару үшін өндірістік шығындарды азайтуға бағытталған. |
Қауіпсіздік мәдениетін арттыру | Көрсеткіш өндірістік қауіпсіздіктің жалпы деңгейі мен мәдениетін арттыруға бағытталған және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ кәсіпорындар тобы бойынша еңбекке қабілеттілігін жоғалтқан жазатайым оқиғалардың жиілік коэффициентін және жүргізілген қауіпсіздік мінез-құлық аудиттерінің санын көрсетеді. |
Акционерлердің кірістілігі мен табыстылығы | Көрсеткіш акционерлер салған инвестициялардың табыстылығын көрсету үшін қолданылады және акционерлердің табысын арттыруға бағытталған. Ол келесі компоненттерден тұрады: жыл соңындағы акционердің жалпы кірісі (TSR) және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ жаһандық депозитарлық қолхаттарының бағасы. |
Ірі инвестициялық жобаларды, оның ішінде басым жобаларды іске асыру | Көрсеткіш инвестициялық қызметке ақшалай қаражаттың тиімді пайдаланылуын, есепті кезеңде инвестициялық жобалардың уақтылы және толық орындалуын қамтамасыз етуге бағытталған. |
УШТ шығару бойынша өндірістік бағдарламаның орындалу дәрежесі | Көрсеткіш УШТ шығару бойынша өндірістік бағдарламаларды орындау мақсатында Компанияның және оның уран өндіруші кәсіпорындарының УШТ шығару жөніндегі жоспарының орындалуын көрсетеді. |
Бір жыл ішінде сыйақы төлеудің негізгі шарты есепті кезең үшін шоғырландырылған қорытынды пайданың болуы болып табылады.
Компанияның Төрағасы мен басқарма мүшелерін зейнетақымен қамсыздандыру «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады. Қазатомөнеркәсіп міндетті зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агент рөлін атқарады және табыстың белгілі бір пайызын заңға сәйкес Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударады. Зейнеткерлік жасқа толуына байланысты Басқарма Төрағасымен немесе мүшелерімен еңбек қатынастары бұзылған жағдайда қызметкерге Ұжымдық шартқа сәйкес материалдық көмек төленеді.
2023 жылы Қазатомөнеркәсіптің Басқарма мүшелері мен Директорлар кеңесінің тәуелсіз директорларына салықтар мен өзге де міндетті төлемдер төленгенге дейін жалпы сомасы 912,8 млн теңге сыйақы төленді.
Басқарма мүшелері мен Директорлар кеңесі сыйақысының жалпы мөлшері, млрд теңге


Тәуекелдерді басқару
ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
Қазатомөнеркәсіптің тәуекелдерді басқару жүйесі Компанияның бизнес-моделінің ажырамас бөлігі болып табылады және стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу және тұрақты құнды құру кезінде барлық мүдделі тараптар үшін тәуекелдерді азайтуға ықпал етеді. Топ нарықтың өзгергіштігін және макроэкономикалық жағдайды, өндіріс тәуекелдерін, қоршаған ортаны қорғауға байланысты аспектілерді, геосаяси жағдайды және реттеудегі нормативтік өзгерістерді олардың ағымдағы тәуекел профиліне әсерін бағалау үшін үнемі бақылайды. Сонымен қатар, Компания тәуекелдерді азайту үшін тиісті стратегиялар мен шараларды қолданады.
Компания қызметінің үздіксіздігін басқару жүйесін үйлестіруді қоса алғанда, тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылаудың тиімді жүйелерін құру шеңберінде 2023 жылы мынадай құжаттар әзірленіп, өзектендірілді:
- банк лимиттері, Компания бөлімшелері арасындағы өзара әрекеттестік, Компания бөлімшелерінің ақпарат беру мерзімдері бойынша Компанияға қойылатын талаптарды оңтайландыру бөлігінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ банктеріне лимиттер белгілеу» Қағидалары өзектендірілді;
- «Уран бағасына арналған VAR негізгі тәуекел көрсеткішін есептеу» Нұсқаулығы бекітілді;
- ММ SAP ERP модулінде «Сатып алу» процесінің өтемдік бақылауларын (SAP GRC AC) тестілеуді өткізу жөніндегі Нұсқаулық бекітілді;
- несиелік тәуекел деңгейіне байланысты контрагенттің белгілі бір пулына сәйкес контрагентке лимит белгілеу тәртібі мен контрагенттер бойынша несиелік тәуекелге талдау жүргізу әдістемесін өзгерту бөлігінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ уран өнімін сату бойынша контрагенттің тәуекелін басқару жөніндегі Нұсқаулық өзектендірілді;
- Комитетті жүргізу және сүйемелдеу жөніндегі функционалды бөлу бөлігінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Басқармасы жанындағы Тәуекелдерді басқару комитетінің Ережесі өзектендірілді.
Сақтандыру бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар шеңберінде 2023 жылы ЕТҰ мүлкін сақтандырудың корпоративтік бағдарламасы жалғасты, оған 11 өндіруші ЕТҰ және «KAP Logistics» ЖШС кірді.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ уран өнімін сату бойынша контрагенттің тәуекелін басқару жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес, Компания Басқармасы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ уран өнімін сату бойынша келісімшарттарға қатысты «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ контрагенттерінің тізбесін және контрагенттеріне арналған лимиттерді бекітті. Тәуекел-менеджмент департаменті контрагенттер тәуекелдерін тәуелсіз бағалауды жүзеге асырады және тәуекелдерді басқару туралы тоқсан сайынғы есептерде тиісті ақпаратты Компанияның Директорлар кеңесі жанындағы Басқарма мен Аудит жөніндегі комитетке және тәуекелдерді басқару туралы жылдық есепті Компанияның директорлар Кеңесіне ұсынады. Сонымен қатар, Компанияда және оның еншілес және тәуелді ұйымдарында қызметтің үздіксіздігін басқару жүйесі жұмыс істейді. Осы жүйе шеңберінде қызметтің үздіксіздігін қамтамасыз ету бойынша жоспарларды үнемі тестілеу жүргізіледі.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да қаржылық есептілікті дайындау процесінің дизайнын бағалауын, операциялық тиімділігін тестілеуді жүргізуін, елеулі кемшіліктерін/бақылау рәсімдерінің болмауын айқындауын және құжаттауды жүргізу» Әдістемесіне сәйкес Компанияда қажет болған жағдайда қаржылық есептіліктің дұрыстығына сенімділікті қамтамасыз ету үшін қаржылық есептілікті дайындау процестері бойынша ішкі бақылау рәсімдері жүргізіледі.
2023 жылы жыл ішінде бекітілген кестеге сәйкес Компания қызметінің үздіксіздігі жоспарларына, санкциялық тәуекелдер мәселелері бойынша Жедел штаб отырысына тестілеу өткізілді.
2024 жылға арналған жоспарлар:
- Компанияда тәуекел-мәдениетті әрі қарай дамыту;
- тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелері бойынша ІНҚ өзектендіру;
- негізгі тәуекелдер бойынша КӨЖ өзектендіру;
- ЕТҰ тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесі бойынша диагностика жүргізу;
- корпоративтік деректер қоймасы (КДҚ) негізіндегі талдамалық есеп- терді пайдалану;
- сатып алу процесі бойынша SAP Governance, Risk and Compliance, Access Control (GRC AC) шеңберінде өкілеттіктерді бөлу (SoD) қағидаттарын қолдау.
«ҚАЗАТОМӨНЕРКӘСІП» ҰАК» АҚ ТӘУЕКЕЛДЕРІ
COSO әдіснамасына сәйкес Компанияның барлық анықталған тәуекелдері бес негізгі санатқа жіктеледі: стратегиялық, қаржылық, операциялық, комплаенс, инвестициялық-жобалық тәуекелдер.
Жыл сайын еншілес және тәуелді ұйымдар (ЕТҰ) үшін тәуекелдер тіркелімдері мен карталары әзірленеді және бекітіледі. «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Тәуекелдер картасы ықпал ету және ықтималдық аймақтарына бөлінген.
2023 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша тәуекелдер тізілімі 32 анықталған тәуекелден тұрады, оның ішінде 46 негізгі тәуекел қызыл аймақта:
- S-2 «Әлеуметтік шиеленістің өсуі»;
- О-1 «Уран өнімін өткізу жоспарының орындалмауы»;
- О-2 «Уран өндірудің жоспарланған көлемін және (немесе) уран өнімін (УШТ) өндіру көлемін орындамау»;
- О-3 «Өнімдер мен қызметтердің өзіндік құнын жоспарланғаннан жоғарылату»;
- О-5 «Өндірістік жарақаттану»;
- О-6 «Компанияның кәсіпорындар тобына қасақана зиян келтіру».
Тәуекелдерді бағалау Тәуекелдер картасындағы олардың әрқайсысының позициясына сәйкес жүзеге асырылады, бұл ретте тәуекел аймақтары тәуекел-тәбетті ескере отырып, ықтимал зиянға байланысты айқындалады.
2023 жылға арналған тәуекел картасы
Стратегиялық тәуекелдер (S) | |
---|---|
S-1 | Уранды сату бағасының жоспарланған бағадан төмендеуі |
S-2 | Әлеуметтік шиеленістің өсуі |
S-3 | Беделді тәуекел |
S-4 | Жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттық міндеттемелердің талаптарын орындамау тәуекелі |
Операциялық тәуекелдер (O) | |
О-1 | Уран өнімін өткізу жоспарының орындалмауы |
О-2 | Уран өндірудің жоспарланған көлемін және (немесе) уран өнімін (УШТ) өндіру көлемін орындамау |
О-3 | Өнімдер мен қызметтердің өзіндік құнын жоспарланғаннан жоғарылату |
О-4 | Білікті персонал жетіспеушілігі немесе төмен біліктілік |
О-5 | Өндірістік жарақаттану |
О-6 | Компанияның кәсіпорындар тобына қасақана зиян келтіру |
О-7 | Ақпараттық қауіпсіздікті төмендету |
О-8 | ҮМЗ бериллий, тантал, ниобий және өзге де өнімдерін өндірудің/өткізудің жоспарланған көлемін орындамау |
О-9 | Экологиялық тәуекел |
О-10 | Пандемия қаупі |
О-11 | Заңнаманы сақтамаудың/әр түрлі түсіндірудің құқықтық салдарының басталуы |
О-12 | Климаттық қауіп |
Комплаенс тәуекелдері (С) | |
C-1 | Сыбайлас жемқорлық және корпоративтік алаяқтық тәуекелі |
C-2 | Санкциялық тәуекел |
C-3 | Листингтік және реттеуші тәуекелдер |
Қаржылық тәуекелдер (F) | |
F-1 | Өтімділік жетіспеушілігі |
F-2 | Контрагент-банктерге қатысты несиелік тәуекел |
F-3 | Берілген кепілдіктер бойынша және кепілдіктің заңды нысаны жоқ міндеттемелер бойынша міндеттемелерді орындау |
F-4 | Валюталық тәуекел |
F-5 | Пайыздық тәуекел |
F-6 | Кредиттік және кепілдік келісімдер бойынша ковенанттарды орындамау |
F-7 | Контрагенттің дефолт тәуекелі |
F-8 | Елдік тәуекел |
Инвестициялық-жобалық тәуекелдер (I) | |
I-1 | Қазақстан Республикасында ЖБҚ өндіру жөніндегі жобаны іске асыру бойынша жоспарланатын көрсеткіштерге қол жеткізбеу |
I-2 | КДҚ жобасын уақтылы іске асырмау (1 кезең) |
I-3 | КДҚ жобасын уақтылы іске асырмау (1 кезең) |
I-4 | «Қуаттылығы жылына 800 мың тонна күкірт қышқылы зауытын салу» жобасын уақтылы іске асырмау |
I-5 | «Түркістан облысы Созақ ауданында өндірістік қуаты жылына 900 тонна Жалпақ кен орнының жерүсті қайта өңдеу кешенін салу» жобасын уақтылы іске асырмау |
Тәуекел картасындағы 2023 жылғы негізгі өзгерістер:
I тоқсанда 4 тәуекел бойынша орын ауысуы байқалады:
- S-4 «Жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттық міндеттемелердің талаптарын орындамау тәуекелі» ықтималдылық 4-тен 5-ке дейін артты.
- О-7 «Ақпараттық қауіпсіздікті төмендету» ықтималдылық 4-тен 5-ке дейін артты.
- О-6 «Компанияның кәсіпорындар тобына қасақана зиян келтіру» ықтималдылық 3-тен 4-ке дейін және әсер ету 2-ден 4-ке дейін артты.
- О-2 «Уран өндірудің жоспарланған көлемін және (немесе) уран өнімін (УШТ) өндіру көлемін орындамау» ықтималдылық 4-тен 3-ке дейін және әсер ету 4-тен 3-ке дейін азайды.
II тоқсанда 2 тәуекел бойынша орын ауысуы және 2 жаңа тәуекел тіркелді:
- I-3 «600 ғимараты. Қайта құру. Уран шала тотығу-тотығуының аффинаждық өндірісі. «ҮМЗ» АҚ. Солтүстік алаңы» жобасының жоспарланған көрсеткіштеріне қол жеткізбеу ықтималдық 3-тен 4-ке дейін артты.
- О-10 «Пандемия қаупі» ықтималдық 3-тен 1-ге дейін азайды.
- I-4 «Қуаттылығы жылына 800 мың тонна күкірт қышқылы зауытын салу» жобасын уақтылы іске асырмау» жаңа тәуекелі тіркелді.
- I-5 «Түркістан облысының Созақ ауданында өндірістік қуаты жылына 900 тонна Жалпақ кен орнының жерүсті қайта өңдеу кешенінің құрылысы» жобасын уақтылы іске асырмау» жаңа тәуекелі тіркелді.
III тоқсанда 1 тәуекел бойынша орын ауысуы:
- I-2 «КДҚ жобасын уақтылы іске асырмау (1 кезең)» әсер ету 1-ден 2-ге дейін ұлғайды.
IV тоқсанда 6 тәуекел бойынша орын ауысуы:
- O-2 «Уран өндірудің жоспарланған көлемін және (немесе) уран өнімін (УШТ) өндіру көлемін орындамау» ықтималдық 3-тен 4-ке дейін және әсер ету 3-тен 4-ке дейін артты.
- O-3 «Өнімдер мен қызметтердің өзіндік құнын жоспарланғаннан жоғарылату» ықтималдық 3-тен 4-ке дейін және әсер ету 3-тен 4-ке дейін артты.
- O-8 «ҮМЗ бериллий, тантал, ниобий өнімдерін өткізудің жоспарланған көлемін орындамау» ықтималдылық 4-тен 5-ке дейін артты.
- F-7 «Контрагенттің дефолт тәуекелі» әсер ету 2-ден 3-ке дейін артты.
- I-3 «600 ғимараты. Қайта құру. Уран шала тотығу-тотығуының аффинаждық өндірісі. «ҮМЗ» АҚ. Солтүстік алаңы» жобасының жоспарланған көрсеткіштеріне қол жеткізбеу ықтималдылық 4-тен 5-ке дейін артты.
- I-4 «Қуаттылығы жылына 800 мың тонна күкірт қышқылы зауытын салу» жобасын уақтылы іске асырмау» ықтималдық 3-тен 4-ке дейін артты.

Тәуекелдер және оларды азайту шаралары
Тәуекел | Атауы | Іс-шаралар |
---|---|---|
S-1 | Уранды сату бағасының жоспарланған бағадан төмендеуі |
|
S-2 | Әлеуметтік шиеленістің өсуі |
|
S-3 | Беделді тәуекел |
|
S-4 | Жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттық міндеттемелердің талаптарын орындамау тәуекелі |
|
О-1 | Уран өнімін өткізу жоспарының орындалмауы |
|
О-2 | Уран өндірудің жоспарланған көлемін және (немесе) уран өнімін (УШТ) өндіру көлемін орындамау |
|
О-3 | Өнімдер мен қызметтердің өзіндік құнын жоспарланғаннан жоғарылату |
|
О-5 | Өндірістік жарақаттану |
|
О-6 | Компанияның кәсіпорындар тобына қасақана зиян келтіру |
|
О-7 | Ақпараттық қауіпсіздікті төмендету |
|
О-8 | ҮМЗ бериллий, тантал, ниобий және өзге де өнімдерін өндірудің/ өткізудің жоспарланған көлемін орындамау |
|
О-12 | Климаттық тәуекел |
|
C-2 | Санкциялық тәуекел |
|
C-3 | Листингтік және реттеуші тәуекелдер |
|
Компания менеджменті тәуекелдердің салдарын болдырмау және азайту үшін іс-шараларды қолдану арқылы тәуекелдерді басқару жүйесі тиімді болатынына сенімді. Ескерту іс-шараларының орындалуы бойынша есептер (тәуекелдер тіркелімі шеңберінде) тұрақты негізде қалыптастырылады. Тәуекел-тәбет деңгейін жыл сайынғы негізде Директорлар кеңесі айқындайды және бекітеді. Ықтимал теріс қаржылық салдарлардың алдын алу және Компания құнының ықтимал төмендеуі жөніндегі процесті бақылау үшін барлық тәуекелдер бойынша толеранттылық деңгейлері айқындалды.
Тәуекелдерді лимиттеу практикасы қолданылады және кредиттік тәуекелді бақылау үшін екінші деңгейдегі банктерге лимиттер белгілеу жөніндегі ережелер белгіленеді. Топтың банктерге арналған лимиттерін Басқарма жылына кемінде бір рет бекітеді, содан кейін Компания мен оның еншілес ұйымдары арасында қайта бөлінеді.
Сонымен қатар инвестициялық жобаларда және басқару органдарының қарауына шығарылатын басқа да мәселелерде тәуекелдерді талдау және бағалау практикасы енгізілді. Мұның бәрі Компанияның жоғары басшылығының белсенді қатысуымен жүзеге асырылады. Тәуекел-менеджмент департаменті іске асырылған және болжанатын тәуекелдер, сондай-ақ оларды барынша азайту бойынша қабылданған шаралар туралы ақпаратты қамтитын тәуекелдерді басқару туралы есептерді тоқсандық және жылдық негізде тұрақты түрде ұсынады.
ТҰРАҚТЫ ДАМУ САЛАСЫНДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ тұрақты даму саласындағы тәуекелдер мен мүмкіндіктерді ескеруге және олардың тұрақтылыққа әсерін ескере отырып, негізделген және әдепті шешімдер қабылдауға ұмтылады. Компания әлеуметтік жауапты инвесторлардың, қоғамның және тұрақты даму принциптерін қолдайтын басқа да мүдделі тараптардың үміттерін ақтау үшін ESG аспектілерімен және климаттың өзгеруі жөніндегі агендамен біріктіру арқылы тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін біртіндеп жетілдіруде.

Бақылау жүйесі
Компаниядағы ішкі бақылау жүйесі үш негізгі салада тәуекелдерді болдырмауға бағытталған: қаржылық есептілік, заңнаманы сақтау және операциялық процестердің тиімділігін арттыру. Ол COSOның «Ішкі бақылау – Біріктірілген модель» үлгісіне негізделген және бес компонентті қамтиды: бақылау ортасы, тәуекелдерді бағалау, бақылау процедуралары, ақпарат және оны тарату және мониторинг.
Ішкі бақылау жүйесі саласындағы оның даму мақсаттары мен бағыттарын айқындайтын Саясат бекітілді. Басқарушылық есептілікті қалыптастыру туралы қағидалар әзірленді және SAP GRC AC шеңберінде Өтемдік бақылауларды тестілеуді өткізу жөніндегі нұсқаулық бекітілді. Мұның бәрі тәуекелдерді тиімді бақылауға және оларға жедел жауап беруге мүмкіндік береді.
ІШКІ АУДИТ
Компанияда Директорлар кеңесіне тікелей бағынатын тәуелсіз Ішкі аудит қызметі (ІАҚ) жұмыс істейді. Директорлар кеңесі ІАҚ-ның сандық құрамын айқындайды, қызметкерлерге сыйақы мөлшерін белгілейді, ішкі аудиттің саясаты мен рәсімдерін, сондай-ақ жыл сайынғы аудиторлық жоспар мен бюджетті бекітеді.
ІАҚ қызметінің 2023 жылғы негізгі нәтижелері:
- жылдық аудиторлық жоспар 103%-ға орындалды;
- ішкі аудиторлардың тәуелсіздігіне немесе жеке объективтілігіне теріс әсер ететін фактілер тіркелмеген;
- Аудит комитеті мен Директорлар кеңесі тоқсан сайын ІАҚ есептерін қарады.
СЫРТҚЫ АУДИТ
Жыл сайын Қазатомөнеркәсіптің Шоғырландырылған қаржылық есептері мен Біріктірілген жылдық есебі аудитордың тәуелсіз тексеруінен өтеді. Бұл тексерудің нәтижелеріне шектеулі сенімділікті қамтамасыз ететін тәуелсіз аудитордың Аудиторлық қорытындысы мен аудитордың Тәуелсіз тексеру нәтижелері туралы есебі кіреді.
2022 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Акционерлерінің жалпы жиналысының кезектен тыс отырысында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның 2023 және 2024 жылдарға арналған Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары бойынша шоғырландырылған және жекелеген қаржылық есептілік аудитін жүзеге асыру үшін аудиторлық ұйым ретінде «ПрайсуотерхаусКуперс» ЖШС-ні айқындау туралы шешім қабылданды. 2023 және 2024 жылдардағы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары бойынша шоғырландырылған және жекелеген қаржылық есептіліктердің аудиті бойынша қызметтер үшін сыйақы сомасы ҚҚС есебімен 679 938 766 (алты жүз жетпіс тоғыз миллион тоғыз жүз отыз сегіз мың жеті жүз алпыс алты) теңге 00 тиынды құрайды.
2023 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның барлық ЕТҰ-сын қоса алғанда, Топқа көрсетілген аудиторлық емес қызметтер үшін «ПрайсуотерхаусКуперс» ЖШС төлемінің жалпы сомасы ҚҚС есептемегенде 115 076 000 теңгені құрады.

Акционерлермен өзара әрекеттесу
АКЦИОНЕРЛІК КАПИТАЛ
Жаһандық депозитарлық қолхаттарды (ЖДҚ) қоса алғанда, Қазатомөнеркәсіптің шығарылған акцияларының жалпы саны 259 356 608 дананы құрайды. Қазіргі уақытта бұл санның 25%-ы, яғни 64 839 152 дана еркін айналымда. «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ акцияларының үлесі 75%-ды құрайды, бұл 194 517 456 данаға тең.
Шығарылған акциялар мен айналымдағы акциялардың үлесі

2023 жылы Қазатомөнеркәсіптің бас компаниясы қандай да бір орналастыруға қатысқан жоқ. Бақылаушы акционермен кез келген келісімдер шарттарының болуы және сақталуы туралы ақпарат болған жоқ.
БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЛИСТИНГІ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
2023 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Компанияның акциялар, жаһандық депозитарлық қолхаттар және облигациялар түріндегі бағалы қағаздары «Қазақстан қор биржасы» АҚ (KASE), Astana International Exchange (AIX) және Лондон қор биржасында (LSE) листингімен қазақстандық және халықаралық қор биржаларында айналысқа түседі.
Бағалы қағаздар листингі

АҚПАРАТТЫҚ САЯСАТ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Компанияның қолайлы имиджі мен іскерлік беделін қалыптастыру, сондай-ақ тиімді сыртқы және ішкі байланыстарды орнату арқылы мүдделі тараптарды өз қызметі туралы хабардар ету бойынша тұрақты жұмысын атқарады.
Осы жұмыс шеңберінде Ақпаратты ашу жөніндегі кеңес құрылды, «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның ақпаратты ашу Саясаты мен Қағидалары, сондай-ақ Компанияның коммуникациялық тәуекелдерін реттейтін басқа да ішкі нормативтік құжаттар жаңартылды.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ ақпаратын ашу саясатын іске асыру кезінде Компания мынадай негізгі қағидаттарды басшылыққа алады:
- ашықтық;
- қол жетімділік;
- теңгерімділік;
- ақпаратты қорғау;
- бірізділік;
- құжаттармен бекемдеу;
- тиімділік;
- теңдік;
- толықтық;
- объективтілік;
- ақпараттық ресурстарды қорғау;
- жүйелілік;
- іске деген қатынас;
- сенімділік;
- байланыстылық.
2023 жылы Компания:
- зірленді және бекітілді: «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Ішкі және сыртқы коммуникациялар стратегиясы, Сыртқы және ішкі коммуникациялар туралы өкім, «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Дағдарысқа қарсы коммуникацияларын құру жөніндегі қағидалар, Әлеуметтік желілерде корпоративтік аккаунттарды жүргізу жөніндегі нұсқаулық (Компанияның ЕТҰ үшін);
- Қазақстан павильоны, сондай-ақ Вена қаласында (Австрия) АЭХА-ның 67-ші Бас конференциясы шеңберінде сайд-ивент ұйымдастырылды, іс-шаралар қорытындысы бойынша БАҚ-та 15 жарияланым (150 000 қамту) шықты;
- Компанияның ресми интернет-ресурсында 81 пресс-релиз жарияланды, олар жиынтығында 1 млн-ға жуық қайта басып шығару материалдарын (10 млн-нан астам қамтуды) берді;
- БАҚ сұрауларына 58 жауап дайындалды, олар бойынша БАҚ-та 70-тен астам материал шықты;
- шетелдік және қазақстандық БАҚ-та 34 мақала, сұхбат, репортаж жариялау ұйымдастырылды;
- Компания басшылығының қатысуымен БАҚ үшін 2 баспасөз мәслихаты өткізілді, оның қорытындысы бойынша 50-ден астам материал жарияланды;
- Компанияның өндірістік кәсіпорындарына 2 пресс-тур өткізілді, оның қорытындысы бойынша БАҚ-та 16 материал шықты;
- Астана қаласында 1 пресс-ланч өткізілді;
- ЕТҰ қызметкерлері үшін коммуникациялар бойынша 1 тренинг өткізілді;
- QazAtomNews корпоративтік журналының 12 нөмірі шығарылды;
- Компанияның әлеуметтік желілердегі аккаунттарында ішкі және сыртқы аудиторияға арналған фото және бейне мазмұны бар 1000-нан астам жарияланымдар дайындалды және орналастырылды, олардың жалпы қамтылуы шамамен 1 млн болды;
- Компанияның әлеуметтік желілердегі аккаунттарының қайта дизайндау жүргізілді – компанияның Instagram/сыртқы telegram-арнадағы аккаунты брендбук түстерінде және әрбір визуалда (пост/сторис) логотипті көрсете отырып, бірыңғай стилі мен дизайнына ие. Бұл қайта дизайндау компанияның әлеуметтік желілердегі визуалды имиджіне әсер етеді;
- республикалық БАҚ-тан 12 теріс материал алынды (шықпады/жойылды);
- республикалық БАҚ-тың 7 материалына түзетулер/өзгерістер енгізілді;
- республикалық теледидардың кешкі жаңалықтарындағы 2 жағымсыз сюжет алынды (шықпады/жойылды).
АКЦИОНЕРЛЕРМЕН ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУДІҢ РЕСМИ АРНАЛАРЫ
Корпоративтік құқықтарды жүзеге асыруды және акционерлермен тиімді өзара әрекеттесуді қамтамасыз ету үшін Компанияда бірнеше байланыс арналары қарастырылған:
- Компанияның ресми сайты – www.kazatomprom.kz, мұнда Компанияның қызметі туралы ақпарат, пресс-релиздер, жылдық және аралық есептер қол жетімді.
- сырттай дауыс беру, дивидендтер, жеке мәліметтердің өзгеруі туралы хабарламалар және Компанияның тіркеушісіне/депозитарийіне қатысты басқа да осыған ұқсас сұраулар бойынша
өтініштер үшін пошта жәшігі және «жедел желі»:
- жай акцияларды ұстаушылар: «Бағалы қағаздардың орталық депозитарийі» АҚ, Алматы қ., «Самал-1» ы.а, 28; +7 (727) 355 47 61.
- жаһандық депозитарлық қолхаттарды (ЖДҚ) ұстаушылар: Citibank, N.A., Greenwich Street 388, Нью-Йорк, Нью-Йорк штаты 10013, АҚШ, тел: +1-212-816-6622/+1-917-533-7887.
Салықтың ашықтығы
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ құрылған сәттен бастап қолданыстағы салық заңнамасының талаптарын сақтауға үлкен мән береді. Компанияның барлық қызметі нормативтік актілерді, халықаралық келісімдерді және мемлекеттік органдардың ұсынымдарын ескере отырып жүзеге асырылады. Компания салық есебін және салық есептілігін дайындауды тиісті бақылауды қамтамасыз етеді. Салық салу саласындағы біздің жауапкершілігіміз корпоративтік салық саясатына және барлық міндетті салықтарды уақтылы және толық төлеуге бағытталған ішкі регламенттерге негізделген.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ салық саясаты салықтық есептің жоғары стандарттарын қолдауға ұмтылады және Топ басшылығы оның сақталуына жауапты болады. «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ жалпы бизнес-стратегиясына және корпоративтік басқару, әдеп және тәуекелдерді басқару қағидаттарына сәйкес бірыңғай салық саясатын қолданады. Компанияның салық саясаты Топ әзірлеген салықтық тәуекелдердің алдын алуды, сәйкестендіруді және азайтуды қоса алғанда, нақты тәсілдер мен шаралар арқылы жүзеге асырылады, бұл салық міндеттемелерін орындаудың дәлдігі мен уақтылығын қамтамасыз етеді.
Халықаралық компаниялардың/корпорациялардың үздік тәжірибелеріне сәйкес келу мақсатында Қазатомөнеркәсіп Басқармасы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ кәсіпорындарының халықаралық Тобына салық салу қағидаттарының саясатын әзірледі және бекітті, ол салық функциясының міндеттерін орындау кезінде Топ кәсіпорындары басшылыққа алатын жалпы қағидаттарды декларациялайтын құжат болып табылады.
Жергілікті билік органдарына барлық тиісті салық төлемдерін жүргізе отырып, Қазатомөнеркәсіп өз қызметін жүзеге асыратын аймақтардың тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын белсенді қолдайды. Компания мүмкін болған жерде әділ, тиімді және тұрақты салық жүйесін қалыптастыруға елеулі үлес қосу үшін мемлекеттік органдармен, тәуелсіз қауымдастықтармен және бизнес-топтармен салық мәселелері бойынша диалогқа ұмтылады.
Салық департаментінің директоры салық есебін жүргізуге, салық тәуекелдерін бақылауға және басқаруға жауапты және оларды бақылау үшін тиісті процестер мен жүйелердің болуын қамтамасыз етеді. Топ салық тәуекелдерін барынша азайтуға ұмтылады және әрқашан Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес келетін ақылға қонымды қағидаттарды басшылыққа алады. Салық заңнамасындағы өзгерістерді үнемі қадағалап отыру Компанияға қажет болған жағдайда процестерді жаңартуға мүмкіндік береді.
Топ салық тәуекелдерін аса маңызды деп санайды және олар болған жағдайда оны қаржылық есептілікте ашады. Топ тоқсан сайын ішкі пайдаланушылар үшін салықтық тәуекелдер туралы есептер дайындайды. Қазақстан Республикасының салық жүйесі тұрақты даму үстінде екендігін ескере отырып, біз Топ үшін ең маңызды салықтық тәуекелдер ретінде салық заңнамасының нормалары мен ережелерін әртүрлі түсіну, сондай-ақ трансферттік баға белгілеу заңнамасын қолдану тәуекелдерін қарастырамы.
Біз салықтық тәуекелге қатысты күрделі мәселе немесе белгісіз жағдай туындаған кезде сыртқы кеңестерге жүгінеміз және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік кірістер комитетімен талаптардың сақталуын келісу арқылы салық органымен өте тығыз жұмыс жасаймыз, кез келген даулы мәселелерді белсенді және ашық талқылау және келіссөздер арқылы шешуге тырысамыз.
Топ ықтимал тәуекелдерді жедел анықтау және оларға ден қою мақсатында тараптардың тұрақты өзара әрекеттесуіне бағытталған салық органдарының түрлі пилоттық жобаларына белсенді қатысады. Қазіргі уақытта Топ негізгі қағидаттары салық есебінің ашықтығы мен дұрыстығы болып табылатын көлденең мониторинг бойынша пилоттық жобаның екінші кезеңіне кіру жұмыстарын жүргізуде. Компания қызметкерлері салық заңнамасының тенденциялары мен өзгерістері туралы өзекті ақпарат алу үшін салық мәселелері бойынша семинарлар мен тренингтерге үнемі қатысады. Салық салу саласындағы маңызды мәселелерді Компанияның қаржылық есептілігінің аудиті барысында сыртқы аудиторлар үнемі тексеріп отырады.
Заңдар мен нормативтік актілерді сақтау
2023 жылы заңдар мен нормативтік актілердің сақталуы

2023 жылы Топ бойынша заңдар мен нормативтік актілерді сақтамау жағдайларының жалпы саны 328 құрады, оның ішінде айыппұл салу жағдайлары – 61, ақшалай емес санкциялар қолдану жағдайлары – 267. Бұл ретте ақшалай емес санкциялар қатарына Топ кәсіпорындарының тиісті мемлекеттік/реттеуші органдар белгілеген заңдарды, заңға тәуелді нормативтік-құқықтық актілерді және реттеуші құжаттарды бұзуының барлық жеке жағдайлары кірді.
2023 жылы Топ жалпы сомасы 522,8 млн теңгеге 61 айыппұл төледі. Бұл ретте әрбір жеке жағдайда 364 млн теңгеден астам сомаға айтарлықтай/ елеулі айыппұлдар төлеу жағдайлары болған жоқ. Елеулі мәннің таңдалған сомасы 2023 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған қаржы жылы үшін салық салуға дейінгі пайданың 5% мөлшерінде тәуелсіз аудиторлық қорытындыда көрсетілген мән негізінде айқындалады және қаржылық есептіліктің жекелеген бабына көрсетілген пайыздың жүзден бір бөлігі ретінде қолданылады.
Ақшалай емес санкцияларды қолданбау жағдайлары да елеусіз болып табылады, өйткені олар Холдингтің операциялық қызметіне айтарлықтай әсер етпеді (өндірісті тоқтату, лицензияларды кері қайтарып алу, шарттық міндеттемелерді орындамау және т.б.).

Корпоративтік әдеп және комплаенс
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ бизнестегі әдеп нормаларын сақтау ұзақ мерзімді табыстың іргелі аспектісі болып табылатынын, сондықтан өзінің күнделікті қызметінде әдептілік мінез-құлықтың жоғары стандарттарын ұстанатынын көрсетеді. Бұл Компанияның корпоративтік мәдениеті мен бизнеске деген көзқарасының ажырамас бөлігі.
Қазатомөнеркәсіптің қолданыстағы нормалары аясында Әдеп және комплаенс кодексі бекітілді, ол мінез-құлықтың негізгі қағидаттарын айқындайды және стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу үшін негіз болып табылады. Бұл кодекс бар қызметкерлерге барлық мүдделі тараптармен қарым-қатынас орнатудағы нұсқаулық ретінде қызмет етеді.
Әдеп және комплаенс кодексімен қатар сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-рәсімдерді реттейтін негізгі құжаттар:
- Сыбайлас жемқорлық пен алаяқтыққа қарсы іс-қимыл саясаты;
- Корпоративтік жанжалдар мен мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі ереже;
- Бағалы қағаздармен мәмілелер жасау саясаты;
- Инсайдерлік ақпаратқа иелік ету мен пайдалануды ішкі бақылау ережелері;
- Құпия ақпараттандыру саясаты;
- Контрагенттерді комплаенс тексеру ережелері.
Сыбайлас жемқорлыққа және алаяқтыққа қарсы іс-қимыл саясаты «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ қызметінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағыттарын, мақсаттары мен қағидаттарын белгілейтін негізгі құжат болып табылады.
Сыбайлас жемқорлыққа және алаяқтыққа қарсы іс-қимылдың негізгі қағидаттары:
- Корпоративтік алаяқтықты қабылдамау;
- Жоғары басшылықтың өнегесі (Tone at the Top);
- Жазаның бұлтартпастығы;
- Сәйкес емес міндеттерді бөлу;
- Мүдделер қақтығысын болдырмау;
- Тиісті сақтық;
- Қызметкерлер мен мүдделі үшінші тұлғалардың тартылуы;
- Жауап шаралары мен санкциялардан бас тарту.
Корпоративтік жанжалдар мен мүдделер қақтығысын реттеу туралы ереже олардың себептерін, алдын алу және реттеу рәсімдерін айқындайды, сондай-ақ осындай жанжалдарды реттеу контекстінде Компания органдары қызметінің тәртібін белгілейді.
Топ қызметкерлерінің 100%-ы, оның ішінде басшы құрам Сыбайлас жемқорлық пен алаяқтыққа қарсы іс-қимыл саясаты туралы хабардар етілген. Комплаенс саласындағы жыл сайынғы тестілеуді қоса алғанда, осы саясаттың қағидаттары мен талаптары бойынша оқыту іс-шаралары үнемі өткізіліп тұрады.
ESG қағидаттарына сәйкес, Қазатомөнеркәсіп өзінің іскер серіктестері арасында комплаенс мәдениетін дамытуға және таратуға белсенді ықпал етеді.
Топтың сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатымен және рәсімдерімен танысқан жеткізушілер қатарындағы іскер серіктестердің үлесі – 100%.
2023 жылы Комплаенс қызметі Топтың жиырма сегіз ірі және жүйелік контрагенттері үшін жеткізушілер мен мердігерлердің Әдеп кодексін түсіндіру бойынша семинарлар өткізді.
2023 жыл ішінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Комплаенс қызметі комплаенстің түрлі аспектілері, соның ішінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша Топ қызметкерлері үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша бірқатар оқыту іс-шараларын өткізді.
Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің мемлекеттік қызметшілерінің қатысуымен оқыту және түсіндіру іс-шаралары ұйымдастырылды.
Жалпы, Компания сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша Топ қызметкерлерінің кемінде 90%-ын оқытуға ұмтылады.
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты тәуекелдерді бағалау 2023 жылы Топтың 167 бөлімшесінде/бизнес-процестерінде жүргізілді, бұл Топтың жалпы бөлімшелерінің/бизнес-процестерінің 47,7% құрайды.
2023 жылға арналған Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің бекітілген картасына сәйкес Қазатомөнеркәсіп үшін елеулі тәуекелдер болып келесі тәуекелдер саналады:
- Сатып алу рәсімін жүргізу кезінде әлеуетті жеткізушімен сөз байласу.
- Тауарлар жеткізу/жұмыстар мен қызметтер көрсету кезінде жұмыс жасап жүрген жеткізушімен сөз байласу.
- Жұмысқа қабылдау рәсімдерін жүргізу кезінде үшінші тұлғалармен сөз байласу.
- Есепті кезеңде жоғарыда көрсетілген тәуекелдерді анықтау/іске асыру тіркелген жоқ.
ӘДЕП ЖӘНЕ БИЗНЕС ЖҮРГІЗУ
Компанияның барлық қызметкерлері қоғамдық нормаларға, сондай-ақ Компания ішінде қалыптасқан жауапкершілік қағидаттары мен дәстүрлерге сәйкес келетін жеке мінез-құлықтың жоғары стандарттарын ұстанады. Бұл жоғары стандарттарға жұмыс ортасында да, әріптестермен, серіктестермен, жеткізушілермен, тұтынушылармен және Компанияның басқа да мүдделі тараптарымен қарым-қатынаста да, күнделікті өмірде де адалдық, шынайылық, әділдік пен құрмет жатады.
Ұжыммен, іскер әріптестермен, акционерлермен, мемлекеттік органдармен және басқа да мүдделі тараптармен өзара әрекеттестікте персонал мінез-құлқының негізгі қағидаттары «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Әдеп және комплаенс кодексінде бекітілген. Бұл Кодекс қызметкерлердің көзқарастары мен іс-әрекеттерінің бірлігіне, сондай-ақ Компанияның мақсаттарына тиімді қол жеткізуге ықпал ететін, Топтың корпоративтік мәдениетінің негізі болып табылатын корпоративтік құндылықтарды қамтиды.
Компанияның корпоративтік құндылықтары:
Қауіпсіздік |
![]() |
|
Кәсібилік |
![]() |
|
Жауапкершілік |
![]() |
|
Даму |
![]() |
|
Команда |
![]() |
|
Әдеп және комплаенс кодексінде белгіленген нормаларды сақтау лауазымына қарамастан Компанияның барлық қызметкерлерінің міндеті болып табылады. Бұдан басқа, бұл нормалар басшылық пен Компания өзара әрекеттесетін үшінші тұлғалар үшін міндетті болып табылады. Барлық қызметкерлер Әдеп және комплаенс кодексі бойынша жұмысқа қабылдау кезінде және оның ережелерін өзгерткен сайын оқудан өтеді.
Бұдан басқа, Топтың әрбір компаниясында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Тобының әдеп қағидаттарын түсіндіретін және жеткізушілер мен мердігерлерді оларды сақтауға міндеттейтін Жеткізушілер мен мердігерлер кодексі (стандартты сатып алу шартының бөлігі ретінде) енгізілді.
СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ МӘСЕЛЕЛЕРІН БАСҚАРУ
Заңға бағынатын және жария ұйым ретінде Қазатомөнеркәсіп қазақстандық заңнамада, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық пен парақорлыққа қарсы күрес жөніндегі әлемдік қоғамдастықта көзделген шараларды қолдайды және сақтайды. Сыбайлас жемқорлық мемлекет пен қоғамның экономикалық қауіпсіздігіне айтарлықтай зиян келтіреді, бұл ел экономикасы үшін жойқын зардаптарға әкеледі, азаматтардың және жалпы қоғамның қоғамдық өмірі мен сенімін тұрақсыздандырады. Компанияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы міндеттемелері оның Әдеп және комплаенс кодексінде нақты бекітілген.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелерін тиімді басқаруды қамтамасыз ету үшін Компанияда шаралар мен рәсімдердің толық кешені қолданылады. Шешім қабылдау деңгейіне байланысты келесі міндеттер мен шаралар белгіленеді:
- Директорлар кеңесі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл аспектілерін қоса алғанда, комплаенс саясаты мен мәдениетін қалыптастыруға жауап береді, ішкі құжаттарды бекітеді, жыл сайын сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің картасын бекітеді, сондай-ақ іске асырылған тәуекелдер туралы есептерді қарайды. Ол Комплаенс қызметінің басшысын да тағайындайды, оның жұмысын бағалайды және Комплаенс қызметінің бір жылға арналған жұмыс жоспарын бекітеді.
- Басқарма комплаенс-рәсімдерді енгізуге және комплаенс саясаттарын орындауға жауапты.
- Комплаенс қызметі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін тәуелсіз бағалауды жүзеге асырады, бүкіл Топ бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы жұмысты үйлестіреді (23 операциялық компанияны қоса алғанда), контрагенттерді комплаенс-тексеруді (due diligence) жүргізеді және «жедел желі» арқылы келіп түсетін хабарламаларды қарайды.
- Ішкі аудит қызметі Директорлар кеңесіне есеп беру арқылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламаның тиімділігін мерзімді түрде бағалайды.
Сонымен қатар, Компания өзінің жеткізушілері мен мердігерлері арасында әдепті мінез-құлықтың ұқсас принциптерін таратуға тырысады. 2021 жылдан бастап Компания тобының үлгілік сатып алу келісімшарттарына Жеткізушілер мен мердігерлер кодексі қосымшасы енгізілді, оны орындау жеткізушілер үшін міндетті болып табылады. Кодекс ESG принциптеріне сәйкес келетін жеті негізгі принципті қамтиды. 2022 жылдан бастап Кодексті талқылау үшін топтың неғұрлым жүйелі және ірі жеткізушілерімен түсіндіру кездесулері мен семинарлар өткізіледі. Одан басқа, 2023 жылы Компания жеткізушілер үшін ESG жауап алу сауалнамасын әзірледі және жеткізушінің ESG жауап алу сауалнамасын толтыру жөніндегі міндеттемесі Қазатомөнеркәсіптің тауарларын, жұмыстары мен қызметтерін сатып алудың үлгілік келісімшартына енгізілді.
Есепті кезеңде сыбайлас жемқорлықтың 1 жағдайы анықталды: «Волковгеология» АҚ қызметкері Түркістан қалалық сотының 23.01.2023 жылғы үкімімен 2021 жылы Қазақстан Республикасы Түркістан облысы Экология департаментінің қызметкеріне пара бергені үшін кінәлі деп танылды. Бұл ретте, осы құқық бұзушылық бойынша тергеу іс-шараларын жүргізу кезеңінде «Волковгеология» АҚ қызметкерімен еңбек шарты бұзылды.
Есепті кезеңде Топ қызметкерлерін сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін жұмыстан шығару немесе жазалау жағдайлары болған жоқ.
Есепті кезеңде сыбайлас жемқорлық бойынша бұзушылықтарға байланысты іскер әріптестермен келісімшарттарды бұзу немесе жаңартпау туралы расталған жағдайлар тіркелмеген.
2023 жылы есепті кезеңде ұйымға немесе оның қызметкерлеріне қарсы қозғалған сыбайлас жемқорлық туралы жария сот істері болған жоқ.
СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ МӘСЕЛЕЛЕРІ БОЙЫНША ОҚЫТУ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да қызметкерлердің комплаенс саласындағы хабардарлығын арттыруға және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі заңнамадағы соңғы өзгерістер туралы ақпараттандыруға арналған оқытулар тұрақты түрде өткізіліп тұрады.
2023 жыл ішінде ЕТҰ тәуекел және комплаенс офицерлерімен екі кеңес өткізілді (2023 жылғы 15-17 наурыз және 16-17 қараша). Кеңес барысында тәуекел-менеджмент және комплаенс ортасындағы негізгі өзгерістер талқыланды, практикалық әдістер мен әзірлемелер бойынша баяндамалар жасалды.
2023 жылдың қараша-желтоқсан айларында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ қызметкерлері үшін «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Әдеп және комплаенс кодексін білуге тестілеу өткізілді.
Бұдан басқа, Компаленс қызметінің қызметкерлері «Қазатомөнеркәсіп» комплаенс тобының мамандары үшін үш баяндама дайындады:
- әлеуетті жеткізушілерге комплаенс тексеру жүргізу мәселелері бойынша қызмет қызметкерлеріне арналған семинар
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға жәрдемдесу бойынша ақпаратты жария етпеу туралы келісім жасасу тәртібін түсіндіру бойынша қызмет қызметкерлеріне арналған семинар;
- ISO 37001 Стандартын түсіндіру бойынша «Қазатомөнеркәсіп» тобының комплаенс-мамандарына арналған презентация.
Компанияда ай сайын QazatomNews корпоративтік журналында комплаенс мәселелері түсіндіріліп, комплаенс бойынша бағана жарияланады.
КЕРІ БАЙЛАНЫС АРНАЛАРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫ
Компанияда сыбайлас жемқорлық пен алаяқтық жағдайларына, Әдеп және комплаенс кодексін бұзушылықтарына, сондай-ақ Топтың қызмет саласын қозғайтын заңнаманың өзге де бұзушылықтарына қатысты Компания қызметкерлерінің де, үшінші тұлғалардың да өтініштерін қабылдауға арналған «жедел желі» жұмыс істейді. «Жедел желі» байланыс ақпараты Компанияның және ЕТҰ-ның ресми веб-сайтында қолжетімді.
2023 жылы «жедел желіге» 48 хабарлама келіп түсті. «Жедел желіге» келіп түскен 48 хабарламаның 44-і қаралды, 4-і қабылданбады (мәселені сот органдарында қарауға, осыған ұқсас хабарлама бойынша бұрын тексеру жүргізуге, тексеруді жүргізуге мүмкіндік беретін мәліметтердің болмауына байланысты). Хабарламалар Компанияның ішкі құжаттарына сәйкес мерзімде қаралды.
Хабарламалар тақырыбы, %

ОМБУДСМЕН ИНСТИТУТЫ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-да Омбудсмен институты жұмыс істейді, оның негізгі функциялары Кодекстің ережелері бойынша кеңес беруді, Кодекс ережелерін бұзу туралы дауларды қарауға бастамашылық жасауды және оларды реттеуге қатысуды, сондай-ақ Компания қызметкерлерінің іскерлік әдеп қағидаттарын сақтауын бақылауды қамтиды. Өз қызметінде Омбудсмен Компанияның ішкі құжаттарына сәйкес тәуелсіздік, бейтараптық, әділдік, құпиялылық және бейресми қағидаттарын басшылыққа алады.
Қазатомөнеркәсіп Омбудсмен қызметінен және 23 ЕТҰ-дағы дербес Омбудсмендерден тұратын құқық қорғау институтымен ұсынылған.
Бұл құрылымдық модель өтініштерді жедел қарауға, әдеп бұзушылықтар бойынша шаралар қабылдауға, әлеуметтік-еңбек дауларының алдын алуға және реттеуге, дауларға, жанжалдарға немесе проблемалық жағдайларға қатысушы тұлғаларға ұсынымдарды мазмұнды әзірлеуге, сондай-ақ тиімді коммуникациялық іс-шаралар жүргізуге мүмкіндік береді.
Нәтижесінде ЕТҰ Омбудсмендерімен 2023 жылы 225 қызметкер жеке қабылдауда қабылданды, еңбек ұжымдарымен 141 кездесу өткізілді.
Әрбір қызметкер Омбудсменге арнайы байланыс арналары: сенім телефоны, ЕТҰ-дағы ішкі коммуникациялар арналары, WhatsApp мобильді қосымшасы, Омбудсменнің e-mail арқылы жүгіне алады. Омбудсменнің қызметі туралы ақпарат ЕТҰ кәсіпорындарының ақпараттық стендтерінде және экрандарында өтініш беру тәсілдерін көрсете отырып орналастырылған.
Келіп түскен барлық өтініштер Компанияның ішкі құжаттарына және Қазақстан Республикасының заңнамасына, оның ішінде Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес қаралды.
Мәселелердің сипаты бойынша қаралған өтініштер келесідей бөлінді:
- әдеп мәселелері бойынша – 22 өтініш (оның ішінде 6 – қанағаттандырылды, 14 – бас тартылды, 2 – түсіндірілді);
- сыйақы мәселелері бойынша – 9 өтініш;
- еңбекті ұйымдастыру, оның ішінде тамақпен қамтамасыз ету және еңбек режиміне қатысты мәселелер бойынша – 4 өтініш;
- жұмысқа орналастыру (рекрутинг) мәселелері бойынша – 3 өтініш;
- өкілеттіктерді асыра пайдалану және қызметтік тергеу нәтижелерімен келіспеу мәселесі бойынша – 2 өтініш.
Сонымен қатар, қаралған 40 өтініштің 12-сі немесе 30%-ы ұжымдық өтініштерден тұрады, оның 10-ы анонимділік шарттарымен берілген. Анонимді өтініштердің жалпы саны –12. Басқа өтініштер – 2.
Өтініштер келесі арналарда қабылданды:
- «Нысана» ақпараттық жүйесі – 18;
- Қордың жедел желісі – 13;
- Омбудсменнің корпоративтік поштасы – 5;
- Қоғам кеңсесі – 3;
- е-Өтініш – 1.
Барлық өтініштер бойынша Омбудсмен ҚР қолданыстағы заңнамасына және Қоғамның ІҢҚ-на қатаң сәйкестікте тексерулер жүргізіп, кейіннен өтініш берушілерге жауап берілді.
2023 жылы Омбудсменнің қызметінде алғаш рет бұзушылықтарды жою, оның ішінде Қоғамның ІҢҚна өзгерістер мен толықтырулар енгізу жолымен ұсыныстар енгізу практикасы қолданылды. Аталған кезеңде 8 ұсыным дайындалып, енгізілді, оларды қарау нәтижелері бойынша ұжымдық шартқа, рекрутинг жүргізу қағидаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді, сондай-ақ Samruk Research Services әдістемесі бойынша әлеуметтанулық зерттеулер жүргізу кезінде қолданылатын сауалнамалық сұрақтар өзектендірілді.
2023 жылы моральдық-әдептілік ахуалды бағалау мақсатында 23 ЕТҰ өндірістік персоналынан 11 000 қызметкерді қамти отырып, анонимді сауалнама жүргізілді, бұл олардың жалпы штат санының 60%дан астамын құрады.
Бұл іс-шара өзара сыйластық қағидаттарында қарым-қатынас құру, жұмыстағы әділ көтермелеу мен жоғарылату бойынша кемшіліктерге, қамтамасыз етілген жеке қорғану құралдарына қанағаттанбауға, ұлты, діні, жынысы және т. б. белгілері бойынша кемсітушілікке байланысты проблемалық мәселелерді анықтауға мүмкіндік берді.
Талдау нәтижелері бойынша ЕТҰ бас директорларына ұжымдардағы моральдық-әдептілік ахуалын сауықтыруға бағытталған ұсынымдар әзірленді.
2023 жылы «Самұрық-Қазына» АҚ Омбудсмені С.У. Трумовты және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ жетекшілік ететін ӘӨКО өкілі (интервьюері) А.А. Аққазынованы шақырумен «РУ-6» ЖШС, «Байкен-U» ЖШС, «Қызылқұм» ЖШС, «СКЗ-U» ЖШС, «Семізбай-U» ЖШС Иркөл кеніші, «KAP Logistics» филиалы және «Волковгеология» АҚ «Оңтүстік ВГ» ГРЭ-23 филиалы нысандарына барып қайтты.
Әкімшілік өкілдерімен және қызметкерлермен кездесулерде SRS (Samruk Research Services) өткізген зерттеу нәтижелері талқыланды, онда материалдық-техникалық инфрақұрылымға қанағаттануға, қажетті өндірістік-тұрмыстық жағдайлардың болуына, сондай-ақ даму блоктарына, мансапқа, әлеуметтік пакетке, еңбекті ұйымдастыру мен қауіпсіздікті бағалауға байланысты мәселелерге басты назар аударылды.
Барып қайту нәтижелері бойынша омбудсмендерді, Қызылорда өңірінде орналасқан кәсіпорындардың кадрлық және әлеуметтік қызметтерінің басшыларын шақыра отырып, SRS жүргізіліп жатқан зерттеулер нәтижелерінің дұрыстығына әсер ететін проблемаларды талқылай отырып, бірлескен кеңес өткізілді.
Талқылау нәтижелері бойынша ӘӨКО сұрақтарының еселігі, баяндалуы және саны бойынша ұсынымдар әзірленді.
Еңбек ұжымдарымен осындай кездесулер «Инкай» БК» ЖШС, «Қаратау» ЖШС және «ОТХК» БК» ЖШС, «Қазатомөнеркәсіп-SaUran» ЖШС (Қанжуған кеніші), «Волковгеология» АҚ «Оңтүстік ВГ» ГРЭ-5 филиалы, «Уранэнерго» ЖШС және «KAP Logistics» ЖШСде өткізілді.
Бұдан басқа, ЕТҰ жұмыс жоспарлары зерделеніп, «шекті» және «шиеленісті» индекстер бойынша әлеуметтік әл-ауқат пен тыныштықты жақсарту бойынша ұсыныстар берілді.
ЕТҰ Омбудсмендерінің кәсіби деңгейін арттыру үшін БҰҰДБ (Біріккен Ұлттар Ұйымын дамыту бағдарламасы) сарапшыларымен кездесу ұйымдастырылып, «Еңбек қатынастарындағы адам құқықтары мен әдеп нормаларын сақтау» тақырыбында білім беру тренингі өткізіліп, БҰҰ-ның Қазақстан Республикасындағы арнайы өкілінен сертификаттар табысталды.
Қазақстандық ядролық университет (ҚЯУ) базасында ЕТҰ Омбудсмендері үшін «Еңбек жанжалдарын басқару кезінде келіссөздер жүргізу әдістері мен ұйымдастырулары» тақырыбы бойынша оқыту курсы ұйымдастырылды, онда мұнай-газ және басқа салаларда орын алған жанжалды жағдайлардың мысалында нақты кейстер талданды, практикалық міндеттер шешілді және тәжірибе алмасу жүргізілді. Бұл оқуға «Самұрық-Қазына» АҚ, «ҚазМұнайГаз» АҚ, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ, «Қазақтелеком» АҚ, «Самұрық-Энерго» АҚ, «KEGOC» АҚ, «Ембімұнайгаз» АҚ Омбудсмендері шақырылды.
Бұдан басқа, консультациялық-кеңес жұмысы шеңберінде дағдыларды игеру, тәжірибе алмасу мақсатында «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ компаниялар тобы Омбудсмендер Кеңесінің 5 отырысы өткізілді.
Айта кету керек, Омбудсмен қызметі «Самұрық-Қазына» АҚ медиаторларының қолданыстағы пулы бойынша оператор болып табылады, ол 11 медиатордан тұрады, олардың басым бөлігі кәсіби медиаторлардың арнайы курстарынан өткен ЕТҰда жұмыс істеп жүрген Омбудсмендер.
Бұл ретте, осы пулдың жұмыс істеу тәжірибесінде алғаш рет Қор компанияларының бірінде болған Қоғам Омбудсменінің қызметінен медиатормен реттелді.
МҮДДЕЛЕР ҚАҚТЫҒЫСЫН БАСҚАРУ
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ Әдеп және комплаенс кодексі ішкі құжаттарға сәйкес мүдделер қақтығысының туындағаны туралы міндетті түрде хабарлауды талап етеді. Мүдделер қақтығысының барлық мүмкін немесе нақты жағдайлары олармен байланысты тәуекелдерді азайту шараларын әзірлеумен мұқият талданады.
Сонымен қатар, Компанияда Корпоративтік қақтығыстар мен мүдделер қақтығысын реттеу ережесі қолданылады. Бұл құжат осындай қақтығыстардың туындау себептерін, олардың алдын алу және реттеу рәсімдерін айқындайды, сондай-ақ осындай жағдайларды реттеу контекстінде Компания органдарының қызметін реттейді.
МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРМЕН БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ ДЕМЕУШІЛІК ҚЫЗМЕТ
Компанияның мүдделі тараптармен өзара әрекеттесу тәсілі жеке тұлғалармен қарым-қатынаста да, мемлекеттік органдармен жұмыс жасауда да парақорлықтың немесе сыбайлас жемқорлықтың кез келген көріністерін қатаң түрде болдырмайды.
Әдеп және комплаенс кодексіне сәйкес Қазатомөнеркәсіп саяси партияларға, ұйымдарға немесе олардың өкілдеріне қаржылық қолдау көрсетпейді және саяси қызметке қатыспайды. Алайда қызметкерлерге жеке көмек көрсетуге немесе саяси партияларға жарна салуға тыйым салынбайды.
Компания шешім қабылдауға әсер ету мақсатында «Сыйлықтар мен брендтік кәдесыйлар беру және алу туралы» Ережеге, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес материалдық құндылықтарды, тауарларды, көрсетілетін қызметтерді немесе пайданы қабылдауға және ұсынуға қатаң тыйым салады.
Қазатомөнеркәсіп өзінің қайырымдылық қызметін «Samruk-Kazyna Trust» Әлеуметтік жобаларды дамыту қоры арқылы жүзеге асырады, ол әлеуметтік маңызы бар жобаларды конкурстық негізде іріктеуді және іске асыруды жүзеге асырады.
